IJshaar, daar word ik blij van

René Alblas

19 februari 2016 .

DOOR: RENÉ ALBLAS

Er zijn allerlei omstandigheden die ervoor kunnen zorgen dat mijn dagelijkse ochtendwandeling nog leuker wordt dan gewoonlijk. Een vers laagje sneeuw, een vrolijk concert van de eerste lentevogels, prachtig zonlicht dat door de laaghangende nevels heen prikt of de eerste knopjes van de bosanemoon. Maar gisteren was er een andere blijmaker aan het werk geweest: er was weer ijshaar!
De afgelopen winter waren hier bij mij in de Vogezen nog niet zo vaak de juiste omstandigheden voor de weelderige kapsels van takken en stronken. Af en toe was er hier en daar een wit toefje op een natte, koude ochtend te vinden. Maar gisteren was het weer eens echt goed raak, om de paar meter lag wel een tak die ineens een soort van sinterklaasbaard had gekregen. Geweldig!

Dat moest ik natuurlijk even vastleggen. En terwijl ik met mijn telefooncamera een beetje stond te hannesen stonden mijn honden erbij te kijken met een gezicht van ‘moet dit nou?, die ijsbaardjes kennen we nou wel’.
Maar het blijft mij fascineren. Hoe ontstaat ijshaar ook alweer? In dode takken komen bepaalde schimmels voor en bij hun stofwisseling komt onder andere water vrij. Dit water wordt door zeer kleine openingen in het hout naar buiten geperst. Deze openingen hebben een doorsnee van 0,012 millimeter, blijkt uit wetenschappelijk onderzoek.

Als het een beetje vriest kunnen deze waterstraaltjes bevriezen. Belangrijk daarbij is dat er een hoge luchtvochtigheid is, zodat de ministraaltjes direct bevriezen als ze naar buiten geperst zijn en niet verdampen. Zolang het een beetje vriest en de luchtvochtigheid hoog blijft, groeit het ijshaar door en kunnen er dus flinke “lokken” ontstaan. Als het te koud wordt, neemt de stofwisseling van de schimmels af en stopt de ijshaargroei. En een zonnestraaltje, een menselijke hand of een hondentong zorgen ervoor dat het haar razendsnel verdwijnt. IJshaargroei zie je vooral op eiken- en beukenhout.
Als er nu elke week ijshaar te zien zou zijn, ging het misschien vervelen. Maar omdat er maar heel zelden de goede omstandigheden zijn blijft het iedere keer weer een feestje om naar te kijken!


Schrijf je nu in voor de nieuwsbrief

Ontvang elke week het laatste natuurnieuws van Roots!


Meer Bladgroen