Drie maal een ijsvogel ‘voor de deur’

René Alblas

9 december 2016 .

Laat de naam ijsvogel in een willekeurig gezelschap van vogelaars vallen, en ze beginnen te glimmen en enthousiast over hun waarnemingen te vertellen. Met zijn afstekende blauwe en oranje kleuren is het een van de mooiste vogels van Nederland. Maar ook schuw en dus moeilijk te spotten. Een waarneming begint vaak met een hoge piep, ‘tsie-ti tsie-ti’ waarmee hij zijn komst aankondigt. Even later vliegt hij voorbij, pijlsnel en laag over het water. IJsvogels horen, net als bevers, bij stromend en liefst kronkelend water. Zo’n beek of rivier biedt een ijsvogel twee cruciale zaken: voedsel en onderdak. Voedsel in de vorm van waterleven, onderdak in de vorm van gaten in de rechte uitgesleten oevers waar hij graag zijn nestgang en  –holte in graaft.

Op steenworp afstand van ons huis in Schoorl stromen duinrellen uit de duinen: beeksloten gevuld met kraakhelder kwelwater. Bovendien zijn vorig najaar veel van deze rellen in opdracht van Staatsbosbeer ondieper gemaakt en zijn er natuurvriendelijkere oevers aangelegd om dit bijzondere kwelwater langer in het gebied vast te houden. Ook is er vers zand op de bodem gelegd. Een van deze duinrellen stroomt vlak bij ons huis uit in een klein helder meertje. ’s Zomers zwemmen de kinderen uit de buurt erin, soms zit er een visser te hengelen. Maar vanaf het najaar zit er steevast een ijsvogel. De condities zijn prima voor deze vogel: helder water en blijkbaar volop vis.

De afgelopen week is het ineens flink koud ’s nachts. Ook overdag komt het kwik nauwelijks boven nul. Het is dinsdag, mijn thuiswerkdag. Mijn vrouw besluit aan het begin van de middag te gaan wandelen, maar zij komt al snel terug. “Er zit een ijsvogel verderop langs het fiets/wandelpad, zomaar op een paaltje langs een sloot. En hij blijft ook zomaar zitten. Dat heb ik nooit eerder zo meegemaakt.”

Hoe vreemd het misschien ook mag klinken: een ijsvogel kan niet tegen langdurig strenge winters met wekenlange vorst en sneeuw. Dan leggen ze massaal het loodje. Ik besluit dan ook meteen een kijkje te gaan nemen, gewapend met verrekijker en fototoestel fiets ik er snel even naartoe. Inderdaad is de vogel snel gevonden. Iets verder dan het duinmeertje, zit hij op een paaltje langs een heldere stromende sloot. Om de haverklap duikt hij in het water naar prooi, en het is iedere keer raak. Vervolgens slaat hij het visje met een paar klappen dood op het paaltje. Vanaf het bankje, dat er vlakbij staat, laat deze prachtige vogel zich mooi bekijken. Ondertussen passeren er wandelaars en fietsers. Ik wijs ze op de ijsvogel, en krijg veel blije reacties. De meesten hebben nog nooit eerder in hun leven een ijsvogel gezien. Andere wel een keer, maar dan jaren geleden. De sloot waar hij langs zit, is ook vorig najaar uitgebaggerd en mede dankzij het heldere water een ijsvogelwalhalla.

De ijsvogel op zijn favoriete paal

Ik moet weer aan het werk en fiets terug. Stop toch nog even bij het meertje vlakbij ons huis. Richt de kijker op een paar elsjes die erlangs staan: nog twee ijsvogels! Maar die vliegen – zoals bijna altijd – meteen weg zodra ze me in de gaten hebben. Drie ijsvogels op steenworp afstand van mijn huis. Ik ben de koning te rijk!

Stromende duinrel in de Catrijpermoor

Tip

In Roots publiceer ik maandelijks samen met de Belgische illustrator Joris De Raedt een serie over kleurrijke vogels, waaronder de ijsvogel.


Schrijf je nu in voor de nieuwsbrief

Ontvang elke week het laatste natuurnieuws van Roots!


Meer Blog