Deze boeken en andere producten staan in het oktobernummer van Roots. Bestellen gaat heel eenvoudig: klik op de titel of op de cover en je komt direct op de bestelpagina.

Amsterdamse geluksvogel

Als kind ging Martin Melchers liever ‘naar het land’ dan dat hij in de klas zat. Dan zwierf hij over opgespoten terrein ten behoeve van de stadsuitbreiding. Daar lagen elk voorjaar veel vogelnesten. In topjaren bloeiden er 500.000 orchideeën. De met zand opgespoten vlakten leken in de jaren zeventig en tachtig soms op bollenvelden. Melchers zag natuur verdwijnen, maar op onverwachte plekken ook weer ontstaan. Hij stond er met de neus bovenop en noemt zichzelf daarom een geluksvogel. Wie het boek uit heeft, snapt waarom.

Geluksvogel, een kleine biografie van de Amsterdamse natuur, door Martin Melchers. KNNV Uitgeverij, € 22,50.

Sleuteleiland

Als er iets veranderlijk is, dan is het wel het Waddengebied. Water, wind en zand voeren een continue dans met elkaar waarin eilanden komen en gaan. “Dynamiek is een tweesnijdend zwaard”, zo valt dan ook te lezen in Griend. Dit onbewoonde eiland – dat was het niet altijd trouwens – speelt een sleutelrol in de Waddenzee, maar door de aanleg van de Afsluitdijk leek het eiland ten prooi te vallen aan de zee. De mens greep echter in en wat dat betekent voor de eilandnatuur, denk aan de grote stern, wordt uitgebreid beschreven.
Griend, een bewogen eiland, Laura Govers en Valérie Reijers, KNNV, € 24,50.

Botanische wereldreis

Hoe divers en verrassend het plantenrijk is, wordt duidelijk als je een leesreis maakt langs tachtig bekende plantensoorten: van maretak tot alruin en van koffieplant tot nori, een zeewier. Schrijver Jonathan Drori serveert mooie verhalen en weetjes; zo blijkt de nectar van de rododendron giftig voor honingbijen, maar niet voor hommels. De kleurrijke illustraties zorgen voor een heuse ‘wereldreiservaring’.

Een reis om de wereld in 80 planten, Jonathan Drori, Luitingh-Sijthoff, € 24,99.

Een mensdier vol twijfels

Schrijfster Pauline de Bok woont een groot deel van het jaar in het noordoosten van Duitsland in de deelstaat Mecklenburg-Vorpommern. Daar heeft ze een huisje met een erf en op dat erf ligt een poel die op een dag droogvalt. Die verdwenen plas water vorm de kern van haar verhaal waarin ze leeft met en tussen de dieren, en waarin ze meebeweegt op het ritme van de seizoenen.

Mooi is vooral de twijfel die haar geregeld overvalt als ‘mensdier’: doet ze wel het goede voor de natuur om haar heen? Niet voor niets noteert ze: “Andere levende wezens hebben geen boodschap aan onze ideeën van wat natuur is, van wat een landschap is.” De Bok is ook jager – ze schreef daar eerder het boek Buit over – en prachtig en liefdevol zijn de delen waarin ze aarzelt om een wasbeer of een vos dood te schieten.

Op een dag keert het water terug in de poel, maar hoe het te behouden zodat insecten en vogels en kikkers er weer van profiteren? Moet ze de oude schietwilg kappen die 300 liter water per dag nodig heeft? De Bok twijfelt, want “voor wie of wat zou dat beter zijn?” In dit boek is de mens een dier tussen de andere dieren. De Bok heeft daar een gevoelig oog voor.

De poel, Pauline de Bok, Atlas Contact, € 22,99.

Liefdesverklaring

“Als ik twee wensen zou mogen doen, was de eerste: zien als een vogel”, schrijft de Duitse bioloog Ulrich Schmid in de inleiding van Vogels. Vogels zijn namelijk net als mensen ‘oogdieren’, ze zien dus kleur en zelfs ultraviolet, iets wat de mens niet kan. Veel mannetjesvogels zijn dan ook echte aandachttrekkers. En vaak zetten ze hun zichtbare kleursignalen extra kracht bij door opvallend gedrag tijdens de balts. De tweede wens van de Duitser is meer universeel: “Vliegen als een vogel.”
Het is duidelijk: Schmid is idolaat van vogels en dat lees je ook terug in dit boek dat 31 portretten bevat van vogels waarvan je het gros bijna dagelijks kunt zien; denk aan ekster, vink of wilde eend. Ook minder makkelijk te spotten soorten als koekoek en rode wouw staan erin. Elk hoofdstuk begint met een gedetailleerde illustratie, gemaakt door Paschalis Dougalis. Dan volgt een uitgebreide beschrijving van de vogel via informatieve verhalen.
Voor gevorderde vogelaars staat er waarschijnlijk niet heel veel nieuws in, maar wie iets minder bekend is met vogels vindt in dit boek een schat aan kennis. Nooit geweten bijvoorbeeld dat vinken in cohorten trekken. Schmid schrijft: “Eerst verlaten de jonge vrouwtjes hun broedgebieden, dan volgen de oudere vrouwtjes, daarna komen de vinken die dat jaar uit het ei zijn gekropen en ten slotte de oude mannetjes. Met name die laatste overwinteren ook wel in Midden-Europa. In die tijd leven ze zonder vrouwtje, oftewel celibatair. Dat heeft Carl Linnaeus er in 1758 toe bewogen om de vink de wetenschappelijke naam Fringilla coelebs te geven. Het Latijnse woord coelebs betekent namelijk ‘ongetrouwd’.”
In de verhalen van Schmid draait het vaak om evolutie. Hij zegt het zelf zo: “Ze gaan over aanpassing en verandering, en over de wijze waarop vogels erin slagen nakomelingen te produceren en zo hun levensdoel te vervullen.” Dat met die nakomelingen wil tegenwoordig niet meer zo vlotten en dat baart zorgen: “Het vogelconcert is uitgedund; sommige stemmen ontbreken volledig.” Met deze liefdesverklaring laat Schmid zien dat vogels het meer dan waard zijn om te beschermen.
Vogels, Ulrich Schmid, Terra Lannoo, € 23,99.

Duik in de dassenwereld

In dit boek nemen een meisje van 10 jaar en haar vriendin Han (of vriend, dat weet ze niet zo goed) je mee in de wereld van de das. Dit kinderboek, je zou het ook kunnen voorlezen aan je (klein)kind, bevat veel leuke informatie en fraaie illustraties van Merel Corduwener. Schrijfster en (stads)dichter Diet Groothuis weet waar ze over schrijft: ze is al jaren actief in een
dassenwerkgroep en monitort verschillende dassenburchten.

Das, Het grote geheime dassenboek, Diet Groothuis, Fontaine Uitgevers, € 21,99.