Fragment uit de trailer De Nieuwe Wildernis.
Ik wil het even hebben over de Oostvaardersplassen. Voor iedereen die nu denkt: Hè bah, de Oostvaardersplassen. Dat is toch dat gebied waar die film De Nieuwe Wildernis over is gemaakt, die film die iedereen braaf heeft uitgezeten. En dat is toch dat natuurgebied met een hek eromheen en wat je geen dierentuin mag noemen en waar ieder jaar gedoe is over dieren die wel of niet lijden door honger?
Precies.
Ik zit in de trein tussen Almere en Lelystad en zie de Oostvaardersplassen. Aan de andere kant van mijn treinraam grazen heel veel koniks in een terrein waarin alle bomen ontploft lijken te zijn. Ik heb net een interview gelezen met Frans Vera, min of meer de grondlegger van het gebied. Hij zegt: “Voor mij is de natuur dat wat er was en wat er zou zijn zonder dat wij daarin als mens hebben ingegrepen.”
Als ik naar de Oostvaardersplassen kijk, raak ik altijd in verwarring: want waar kijk ik nu eigenlijk naar? Natuur, half-natuur, een dierentuin? Ik weet het niet.
Ik weet wel dat rond de Oostvaardersplassen een hek staat. In het gebied lopen boswachters rond van Staatsbosbeheer die ‘vroeg reactief beheer’ toepassen. Zelfs omschrijven ze dat zo: ‘Het afschotprotocol ‘vroeg reactief beheer’ betekent dat als een dier in een mindere conditie komt, en het aannemelijk is gezien de omgevingsomstandigheden dat het de winter niet zal overleven, het dier wordt afgeschoten. Bij de omgevingsomstandigheden wordt onder andere gekeken naar beschutting, voedsel en weersomstandigheden.’
Desondanks noemt Staatsbosbeheer de Oostvaardersplassen een wildernis. Dat is eigenlijk wel raar. Ook raar is dat je er niet in mag, bijvoorbeeld om een wandeling te maken. Wildernis is volgens mij van niemand en altijd toegankelijk, wat niet wil zeggen dat je er graag wilt zijn. Maar naar deze wildernis mag je alleen maar kijken. Sommige mensen noemen dat een dierentuin.
Net als in de echte wildernis, lopen er dieren rond die honger hebben en zwak zijn. Die schiet Staatsbosbeheer dus dood. Dat is prima, want dat gebeurt ook in de echte wildernis en dan noemen ze het jagen, stropen of wildbeheer. Maar ze schieten ook omdat veel mensen magere dieren een naar gezicht vinden. Ik vind dat ook naar. Ik wend mijn hoofd ook liever af als een wezen lijdt. Maar er gaan ook veel dieren dood waar we geen weet van hebben. Muisjes bijvoorbeeld. Of muggen. En vlinders. Want dat gebeurt nu eenmaal in de wildernis.
Wat ik alleen maar wil zeggen is dit: het lijkt erop dat de Oostvaardersplassen alleen wildernis is wanneer we er niet naar kijken. Alleen het ongeziene is pure wildernis. Mensen en wildernis gaan daarom niet samen. Frans Vera heeft gelijk.
Bekijk hier de trailer van De Nieuwe Wildernis: http://www.youtube.com/watch?v=_O99sS6K7RU
