In de rubriek De kwestie belichten we elke maand de achtergrond van een actuele gebeurtenis, situatie of visie op het gebied van natuur die tot ophef leidt. Deze maand is dat reizen met het vliegtuig. Milieubewuste reizigers twijfelen steeds vaker of vliegen nog wel kan. Dat kan gevolgen hebben voor natuurbeschermingsprojecten in Afrika of Azië, die afhankelijk zijn van toerisme. Wat is wijsheid?
Nemen we steeds minder vaak het vliegtuig voor vakanties?
Het aantal vliegvakanties vanuit Nederland is nog niet opmerkelijk gedaald de afgelopen jaren. De drukte op Schiphol in het voorjaar en de zomer van vorig jaar maakte dat wel duidelijk. Diezelfde drukte leidde er overigens wel toe dat meer mensen alternatief vervoer overwogen, zo blijkt uit de Vakantie Sentiment Monitor van het NTBC (Nederlands Bureau voor Toerisme & Congressen) van juli 2022.
In die monitor gaf ook ongeveer de helft van de reizigers aan dat duurzaamheid een rol speelt bij de keuze van de vakantie bestemming. Maar in de monitor van april 2023 stelde nog maar 38 procent van de vakantieplanners dat duurzaamheid een rol speelt bij de keuze van het vervoer. Dat dit in de toekomst misschien gaat veranderen, blijkt echter wel uit het feit dat duurzaamheid bij mensen in de leeftijdsgroep 18 tot 34 jaar een veel grotere rol speelt dan bij oudere reizigers.
Mensen die voor écht duurzame vakanties kiezen, vliegen die ook daadwerkelijk minder vaak?
“Zeker wel”, stelt Gert Nieuwboer, directeur van SNP Natuurreizen. “Wij zien bij ons dat het aantal vakanties met treinreizen sinds 2019 met 30 procent is toegenomen.” SNP zet daar zelf ook bewust toe aan, door minder verre vlieg bestemmingen te ontwikkelen en vooral uit te breiden binnen Europa én naar bestemmingen die bereikbaar zijn met de trein.
Daarnaast geeft SNP bij alle reizen aan hoe groot de milieueffecten zijn, de zogenoemde voetafdruk. “We merken dat onze reizigers daarop letten. En we proberen bij alle reizen de voetafdruk zo klein mogelijk te maken, door bijvoorbeeld te kiezen voor duurzame accommodaties en door ter plekke zo duurzaam mogelijk te reizen en zo min mogelijk milieubelastende activiteiten te organiseren.” SNP rekent ook elk jaar de totale voetafdruk van al haar reizigers uit en constateert dat die sinds 2018 met 35 procent is afgenomen.
Maar betekent dat op den duur dan niet dat er minder toerisme zal zijn naar – bijvoorbeeld – een land als Namibië?
“Dat zou kunnen”, zegt Christiaan van der Hoeven, coördinator Zambezi landschap bij het Wereld Natuur Fonds. “Dat is ook een dilemma waar wij mee zitten, omdat we verschillende projecten in Afrika ondersteunen waarbij natuur bescherming deels wordt gefinancieerd door toerisme.” Tijdens de coronalock downs kregen deze projecten te maken met geldproblemen, dus was men blij dat daarna de toeristenstroom weer op gang kwam. “Ik was laatst voor WWF in ZuidAfrika en hoorde daar bij verschillende resorts dat het toerisme weer helemaal terug is en op sommige plekken soms nog meer is toegenomen dan vóór corona. Al die vliegtuigen die daarvoor moeten vliegen, zijn natuurlijk niet goed voor het klimaat en dus ook niet voor de natuur.”
Tekst: Frans Glissenaar Foto bovenaan: Getty Images
Het vervolg van dit artikel lees je in Roots juni.
Meer lezen
- Vorig jaar kregen deze stranden een Groene Strand Wimpel
- De kwestie: horen mountainbikers thuis in natuurgebieden?
