Komend weekend, 15 en 16 april, kun je weer bijen tellen. Op die manier wordt duidelijk met welke bijensoort het goed of slecht gaat. Dit jaar zijn bijen-experts extra benieuwd naar de gevolgen van de zachte winter en late vorst op het aantal- en de soorten bijen. Tel je dus mee met de Nationale Bijentelling 2023, op 15 of 16 april?
Bijen tellen: híerom is dat belangrijk
De Nationale Bijentelling is een project van Naturalis, Natuur & Milieu, IVN en LandschappenNL, en wordt georganiseerd in samenwerking met EIS Kenniscentrum Insecten en Waarneming.nl. Het doel: vaststellen hoe het gaat met de bijen in Nederland. Dat lukt het best als er zoveel mogelijk mensen, verspreid door heel Nederland, meetellen. Dat geeft inzicht in verschillen tussen regio’s, en tussen platteland en stad.
Gaat het slecht met een bepaalde soort, dan kunnen er maatregelen worden genomen om die specifieke bij te helpen. Dat gebeurde bijvoorbeeld eerder bij de boshommel. In Nederland zijn maar liefst 34 soorten bijen verdwenen; van de 360 wilde bijensoorten die hier nu voorkomen is 50 procent bedreigd, aldus nationalebijentelling.nl.
Dit jaar zijn bijen-experts extra benieuwd naar het effect van de zachte winter en de late vorst op bijen. Koos Biesmeijer, wetenschappelijk directeur en bijenexpert bij Naturalis:
“Het zachte winterweer heeft hommelkoninginnen en andere bestuivers waarschijnlijk al vroeg uit hun winterslaap gewekt. Eenmaal actief moet er wel voedsel gevonden worden en dat is in de vrieskou niet eenvoudig.” Veel kruidachtige planten zijn misschien doodgevroren door de vorst. Biesmeijer: “Dat is normaal, maar daarmee zijn die bloemen voorlopig niet beschikbaar voor de bijen.”
Lees ook:
Doe je in mei mee, aan Maai Mei Niet? Door je gazon niet of minder te maaien, kunnen er bloemen groeien: voedsel voor insecten zoals bijen en vlinders. Ook leuk: als je meedoet, krijg je de nectarscore van je eigen tuin.
De bijen in 2022
Aan de Nationale Bijentelling van 2022, op 23 en 24 april, deden 3.749 mensen mee. Dat zijn er veel minder dan in 2021 toen maar liefst 11.141 mensen meetelden. Dit jaar is er dus wat in te halen! Vorig jaar telden de tellers gezamenlijk 7.247 bijen en zweefvliegen. Hier zie je de volledige Top 10 en de aantallen, dit waren de vijf meest getelde soorten:
1 Honingbij
2 Rosse Metselbij
3 Sachembij
4 Gehoornde metselbij
5 Akkerhommel
Het vosje, dat in 2021 nog 6.550 maal werd geteld, stond in 2022 niet in de Top 10.
Wilde bij, hommel of zweefvlieg?
Tijdens deze Nationale Bijentelling tel je bijen, hommels én zweefvliegen. Veel van de bijen die je in april in de tuin ziet behoren namelijk tot de hommels. Omdat sommige zweefvliegen behoorlijk lijken op hommels en bijen en ook planten bestuiven, worden zij ook geteld. In april 2022 berichtte de NOS nog dat het aantal zweefvliegen op de Veluwe met maar liefst 80% was gedaald.
Zo tel je mee op 15 of 16 april – een goede voorbereiding is het halve werk
Wil je je goed voorbereiden, download dan op nationalebijentelling.nl het handige Bijengidsje 2023. In dat gidsje staan de bijensoorten die je in het voorjaar in je tuin kunt treffen: hoe je ze herkent, en waar en wanneer ze vooral rondvliegen. Je kunt dan ook het telformulier downloaden met daarop de 16 verschillende soorten bijen, hommels en zweefvliegen overzichtelijk afgebeeld. Dan is het alleen nog een kwestie van aanvinken, en de aantallen achteraf invoeren op nationalebijentelling.nl.
Je kunt je ook nu al opgeven via de site, dan ontvang je per mail bijenteltips en het laatste nieuws over de telling.
Het precieze stappenplan op 15 of 16 april
- Kies op 15 of 16 april een zonnig – of in ieder geval droog – moment.
- Loop rustig één rondje door je tuin, of zorg dat je zo’n 30 minuten op je balkon bent. Noteer op het telformulier welke soort(en) je ziet en hoeveel van elke soort.
- Voer die gegevens vóór zondagavond 16 april 20:00 uur in op nationalebijentelling.nl.
Goed om te weten: meetellen kan óók zonder tuin, balkon of dakterras. Kies dan een plek in de buurt uit, zoals de tuin van iemand die je kent, een park, moes- of schooltuin, of natuurgebied. Zorg in ieder geval dat het gebied waarin je gaat tellen maximaal zo’n 10m2 tot 25m2 groot is zodat je het overzicht kun behouden.
Foto bovenaan: Getty Images
Bronnen: nationalebijentelling.nl, NOS
Meer over bijen
- Zo maak je zelf een bijentuin vol met wilde bloemen.
- Bekijk met deze postcode-tool het het aantal bijensoorten in jouw buurt.
- Veel organisaties bekommeren zich nu om de honingbij – maar hoe oprecht is dat? Roots duikt in de kwestie ‘bee-washing’.
- Misschien zie je tijdens de telling wel de boshommel. Sinds 1950 werd deze soort slechts een paar keer waargenomen in Nederland; kennelijk voelde hij zich hier niet meer thuis. Maar de tijden zijn veranderd. Sinds 2021 bewoont de boshommel weer het mooie Limburgse Geuldal – met dank aan allerlei bijvriendelijke maatregelen.
- “Hommels zijn de vliegende pandaberen onder de insecten. Bijna iedereen vindt ze leuk, lief of schattig.” zo vertelde hommelspecialist Dave Goulson eerder aan Roots. Hier lees je waarom hij zelf zo gek is op hommels.
