In de serie “Uitgelicht” bespreekt een natuurfotograaf zijn of haar (recent gemaakte) foto. Deze keer vertelt Roots fotoblogger Bert Kok over het verschil tussen een kiekje en foto.
Er zijn foto’s én er zijn foto’s. Dat klinkt misschien raar, maar bekijk jouw Facebook tijdlijn maar eens. Natuurfoto’s in overvloed: vanaf het vakantieadres, vanuit een schuilhut, tijdens een vroege wandeling of één van de bekende gouden uurtjes. Tussen al deze foto’s zit vaak een wereld van verschil. Ik verdeel het voor nu, heel oneerbiedig, in twee categorieën: kiekjes en foto’s. De vraag is: in wat voor categorie vallen jouw foto’s? En hoe kom je van een kiekje tot een foto?
Het verschil tussen kiekjes en foto’s
Wat is dan het verschil tussen een foto en een kiekje? Dit is mijn definitie, zonder verder een waardeoordeel uit te spreken natuurlijk: een foto is voor mij een doordacht genomen beeld waarbij de schoonheid van een onderwerp zo interessant mogelijk wordt vastgelegd. Een kiekje daarentegen, is voor mij een foto die zonder die doordachtheid gemaakt is. Een registratie van wat je ziet zonder idee erbij. Ongenuanceerd: *klik* en doorlopen naar het volgende dat je tegenkomt.
Een stapje verder
Tijdens mijn vakantie maak ik vaak vooral kiekjes. Kerkje hier, landschap daar en wat leuk: in de verte een koe met zo’n typische bel om de nek! Leuk om thuis te laten zien aan familie en vrienden. Dit geeft dan een leuk beeld van wat ik allemaal heb gezien die vakantie, een ander doel dient het niet. Ik heb dan geen intentie om die foto’s op het internet te zetten, het zijn immers maar kiekjes. Maar zo af en toe kom ik een onderwerp tegen waar ik meer mee wil, en dan gaat het brein draaien en ga ik een stapje verder. De hoofdvraag is dan: hoe kan ik dit onderwerp tot zijn recht laten komen op de foto? Hoe breng ik sfeer in de foto zodat de foto interessanter wordt? Dit is vaak een kwestie van verschillende ideeën proberen uit te voeren.
Eerst de kiek
De Vogezen, de hoge Vogezen om wat preciezer te zijn, is een prachtig gebied in Frankrijk waar gemzen leven. Tijdens één van onze vakantiewandelingen in het gebied waar deze dieren leven, zag ik vanaf het wandelpad opeens een gems. Het beestje zat ontspannen op een rots een meter of honderd lager dan waar ik mij bevond. Enthousiast als ik ben wil ik daar natuurlijk een kiekje van maken om thuis te laten zien. Dus bij de eerste mogelijkheid die ik heb, maak ik een registratiefoto: een gems op een rots, scherp in beeld. Top! Ik heb wat voor thuis! Maar ik wil meer. Ik wil een móóie foto maken en de mogelijkheid is er, want de gems blijft rustig liggen.
Dan de echte foto
Omdat het al laat in de ochtend is kan ik geen gebruik maken van de opkomende zon als sfeermaker, er is alleen een felle middagzon beschikbaar. Dat maakt niet uit, want ook zonder magisch licht kun je leuke sfeerbeelden maken. Zelf ben ik erg gecharmeerd van een onscherpte in mijn foto’s, bij mijn macrofoto’s pas ik dit dan ook veel toe. Dat wil ik in deze foto ook zien te bereiken. Doorkijkjes zijn in deze omstandigheden ideaal om door te fotograferen. Door de bladeren van een boom bijvoorbeeld, zo creëer je een kader van onscherpte om je onderwerp heen. Helaas, geen bomen op de hoogte in de bergen. Alleen lager in het dal waar de gems ligt. Daar kan ik nu alleen met geen mogelijkheid komen.
Techniek
Een andere oplossing is dus nodig. Omdat het onderwerp zich veel lager dan mijzelf bevindt, merk ik dat ik door laag bij de grond te fotograferen, het hoge gras kan gebruiken als omkadering van de gems. Ik fotografeer met mijn sigma 150-600mm lens op 600mm, de camera staat ingesteld op diafragmavoorkeur (A) f/6.3. De sluitertijd is in dit geval wat lang met ISO100, dus ik stel de ISO in op ISO400. Zo kom ik op een respectabele sluitertijd uit van 1/640 seconden. In combinatie met de vibratie-reductie kan ik dit prima uit de hand fotograferen. Na verschillende pogingen ben ik tot het beeld gekomen afgebeeld bij dit artikel.
Voor de verandering heb ik nog een tweede beeld toegevoegd, dit is één van de eerste foto’s die ik van de gems maakte. Mijn zogenaamde registratiefoto die mij deed besluiten dat er meer uit deze foto te halen viel. Voor mij is de tweede foto dus een kiekje van een onderwerp, waar ik later een foto van heb kunnen maken.
Tips
• Probeer van tevoren na te denken over het beeld dat je wilt creëren. Aan de hand daarvan ga je aan de slag met de middelen die je tot je beschikking hebt. Denk daarbij aan materiaal zoals lenzen, flitsers, statieven en/of filters. Maar ook zeker aan het beschikbare licht en de omgeving.
• Wees niet te snel tevreden, kijk kritisch naar je beelden op de locatie, want eenmaal thuis kun je de foto niet nogmaals nemen. In de nabewerking kun je foto’s alleen maar finetunen, maar van een slechte foto maak je in de nabewerking niet zomaar een goede foto. De basis moet goed zijn!
