Met enige weemoed zoek ik de strakblauwe lucht af. Slechts hier en daar vliegt er nog een, heel hoog in de lucht. Maar de meeste gierzwaluwen zijn alweer vertrokken naar het verre zuiden. En daarmee keert de stilte weer terug in onze woonwijk. Vijf weetjes over deze zeer bijzondere vogel. Wist je bijvoorbeeld dat een jonge vogel na uitvliegen zeker een jaar lang onafgebroken vliegt?
Ze waren mooi op tijd dit jaar. Eind april/begin mei arriveerden de eerste gierzwaluwen uit Afrika. Door het fraaie voorjaar- en later mooie zomerweer was het een goed broedseizoen voor de gierzwaluw die ook wel de ‘100-dagen-vogel’ wordt genoemd. Deze vogel is precies dit aantal dagen in ons land. De jongen vlogen eind juli uit en vlak daarna zijn ze alweer naar het zuiden vertrokken. Slechts een enkele later gierzwaluw zul je de komende week of weken wellicht nog door zien trekken.
Mensenvogel
De gierzwaluw komt voor in heel Europa en delen van Azië. Vanaf augustus trekt de vogel weer richting Afrika, tot in Zuid-Afrika. De gierzwaluw maakt zijn nest in donkere holten van allerlei gebouwen. Het is een slordig samenraapsel van materiaal dat hij uit de lucht plukt. Dat plakt hij bijeen met speeksel. Het broedseizoen loopt van mei tot juni. Beide ouders houden de eieren om de beurt warm. De gierzwaluw voelt zich prima thuis tussen de mensen en heeft in het verleden zijn natuurlijke nestplaatsen (oude, holle bomen en spleten in rotsen) achtergelaten om zich in huizen en andere gebouwen te vestigen. In de zomer zal je de gierzwaluw dus zeker al eens hebben zien rondvliegen of horen roepen.
Creëer een nestplek
Nieuwbouw en renovatie zorgt ervoor dat er steeds meer nestplaatsen verloren gaan. Een klein spleetje tussen dak en dakgoot kan bijvoorbeeld al genoeg zijn. Probeer oude huizen dus zo goed mogelijk te bewaren en stel verbouwingswerken uit tot na het broedseizoen. Ook een gierzwaluwenkast ophangen behoort tot de mogelijkheden.
Vijf weetjes over de gierzwaluw
1 De gierzwaluw heeft meer gemeenschappelijk met de exotische kolibrie dan met echte zwaluwen als de boerenzwaluw en de huiszwaluw.
2 In de winter legt de gierzwaluw tienduizenden kilometers af en bereikt hij soms zelfs Zuid-Afrika.
3 De gierzwaluw is een supersnelle vlieger. In vlucht haalt de vogel een snelheid van wel 120 kilometer per uur. Tijdens een duikmanoeuvre kan dit oplopen tot maar liefst 200 kilometer per uur.
4 Gierzwaluwen slapen met slechts één hersenhelft tegelijk, daardoor kunnen ze half slapend blijven vliegen.
5 Wanneer een jong uitvliegt, duurt het bijna een jaar voordat de vogel weer gaat zitten op een nestplaats. Al die tijd ertussen blijft hij in de lucht.
Nog even nagenieten van hun prachtige gierende roep, luister dan naar onze podcast Notenkraker over de gierzwaluw.
Vind je vogels kijken leuk, bestel dan het nieuwste Roots Vogelmagazine dat net is verschenen.
Foto bovenaan: Markus Varesvuo/Agami.
