Vanwege hun oranje kleur en vingerachtige vorm zou je ze ‘heksenvingers’ kunnen noemen, maar de officiële naam is kleverig koraalzwammetje. Inderdaad, deze zwam lijkt op oranjegeel koraal. In de herfst valt hij dan ook meteen op, al moet je er vaak even naar zoeken.
Wassenaar (Noord-Holland)
Volgens waarneming.nl wordt op meerdere plekken in de duinen bij Wassenaar het kleverig koraalzwammetje gevonden. “Het Ganzenhoekbos vind ik een van de leukste plekken om op zoek te gaan naar deze zwam”, zegt paddenstoelenexpert Leo Jalink. “Dat is een mooi oud naaldbos, waar je heerlijk kunt wandelen. Er ligt voldoende dood hout. De dennen zijn eind jaren 30 van de vorige eeuw aangeplant om te zorgen dat het duinzand minder rondstoof en ten behoeve van hout voor de mijnbouw. Het Ganzenhoekbos ligt voor een deel in het natuurgebied Meijendel en voor een ander deel in Hollands Duin.”
Waar: vanaf het P-terrein tegenover Hotel Duinoord loop je zo het bos in. Of volg de oranje route (3,3 km). In het weekend kan het er tamelijk druk zijn.
Ook te zien: oorlepelzwammetje, muizenstaartzwam, dennenvlamhoed, bittere dennenkegelzwam, koningsmantel en viltige aardster.
Horeca: Hotel Duinoord, Wassenaarseslag 26, Wassenaar.
Oisterwijkse bossen en vennen (Noord-Brabant)
“Al vanaf de voorlaatste ijstijd komen in deze omgeving grove dennen voor”, vertelt Frans Kapteijns, voormalig boswachter bij Natuurmonumenten. “Maar vooral vanaf de 17e eeuw werden ze onder meer in Oisterwijk aangeplant vanwege huizenbouw. Eiken wilden hier namelijk nauwelijks groeien op de arme zandgronden. En vanaf 1895 plantte men vanwege de mijnbouw ook lariks, douglas en spar aan. Daarom vind je hier genoeg dood naaldhout voor het koraalzwammetje. Overigens zit dat leuke zwammetje, een van mijn favorieten, wel vaak verstopt onder mos of achter een stronk.”
Waar: er starten diverse wandelroutes vanaf het Bezoekerscentrum Oisterwijk, Van Tienhovenlaan 4 in Oisterwijk.
Ook te zien: grote stinkzwam, echte tonderzwam, porseleinzwam, vliegenzwam en honingzwam.
Horeca: Bezoekerscentrum Oisterwijk.
Ook leuk: Boshuis Venkraai (boshuisvenkraai.nl).
De een zijn brood, is de ander zijn dood
Het kleverig koraalzwammetje haalt zijn voedingstoffen uit dood hout, vooral naaldhout. En zo ruimt hij het bos op. Dit heet saprofytisme (van het Griekse sapros = verrot en phuton = plant). Den, spar of lariks (oftewel lork): het kleverig koraalzwammetje maakt het niet uit – als het maar een naaldboom is. Volgens natuurpunt.be wordt er dan ook weleens een dode tak van de jeneverbes verorberd.
Vergis je niet
Het kleverig koraalzwammetje lijkt sterk op andere koraalzwammetjes (zoals de fraaie koraalzwam of de rechte koraalzwam. De meest algemene koraalzwam is de rechte koraalzwam, die meestal op halfbegraven takken, stammen en wortels van de beuk groeit. Het kleverig koraalzwammetje is rubberachtig, flexibel en wat kleverig, vandaar de naam. Bij de andere koraalzwammen ontbreekt die flexibiliteit. Het kleverig koraalzwammetje behoort trouwens niet tot dezelfde familie als de rest van de koraalzwammen.
Paspoort van het kleverig koraalzwammetje
Naam: kleverig koraalzwammetje (Calocera viscosa), een schimmel uit de familie Dacrymycetaceae.
Uiterlijk: koraalachtig van structuur, oranjegeel (naarmate het langer staat, wordt het steeds meer oranje). Dit zwammetje groeit tot uit maximaal 8 cm hoogte. Als de zwam onder het mos of afgevallen naalden zit, dan kan hij in totaal 15 cm hoog worden. Staat vaak in kleine groepjes bij elkaar.
Vindplaats: meestal in naaldbossen, want het groeit uitsluitend op vermolmde stammen en takken van naaldbomen.
Verspreiding: op veel plaatsen in Nederland en België waar naaldbomen groeien, zowel in bossen als in parken. Het hoeft niet per se een naaldbos te zijn, het kan ook een loofbos met wat solitaire naaldbomen zijn. Volgens de verspreidingsatlas van de NMV voornamelijk in het oosten en zuiden van Nederland en in de kuststrook. In België onder meer in de Kempen, maar ook elders.
Aantallen: zijn niet bekend. Het is een algemene soort, zowel in Nederland als in België.
Meer lezen
- Meer hotspots van het kleverig koraalzwammetje vind je Roots oktober.
- De vliegenzwam: vijf hotspots
- Tien procent van alle soorten op land zijn afhankelijk van dood hout. En in een bos is dat percentage zelfs 40 procent. Ofwel: dood hout doet leven.
Tekst: Monique van Klaveren
Foto bovenaan: Getty Images
