Ruwan Aluvihare maakt graag mooie foto’s van vogels. Belangrijker nog is het contact met die dieren. Eén moment met een vogel kan een heel avontuur in gang zetten. Het overkwam hem met de wespendief. ‘Dit ene speciale vrouwtje zorgde ervoor. Ze voelt echt als een vriendin.’
Lang geleden verscheen er een boek van de Deense roofvogelliefhebber en fotograaf Frank Wenzel. Het ging over een sprookjesvogel. Een vogel die ‘één van de grote geheimnissen der natuur’ zou zijn, een ‘verrassend creatuur, aan welks bestaan men nauwelijks kan geloven’. De vogel in kwestie was de wespendief.
Raten naar het nest
Intussen zijn we 67 jaar verder, maar, volgens Wenzels hedendaagse evenknie Ruwan Aluvihare is deze vogel nog steeds een mysterie. “Voor mij is hij absoluut een soort sprookje. Er zit een soort mystiek in die vogel. Wespendieven voeden hun jongen met wespen- en bijenlarven en eten honing. Ze brengen de raten naar hun nest. Dat doet geen enkele andere roofvogel. Wespendieven zijn helemaal aangepast aan dit specialisme. Hun poten en gezicht zijn zo gemaakt dat wespen met hun steken niets bereiken. De roofvogels zijn bedekt met een dicht pak veren. Vanwege dat bijzondere vind ik ze leuk. Ze zijn ook een beetje afstandelijk. Een wespendief is als een kat: onafhankelijk. Behalve één speciaal vrouwtje dat ik volg. Zij heeft die afstand niet, ze lijkt zelfs niet schuw.”
Aluvihare ontmoette dit vrouwtje in het Horsterwold in Flevoland. Er was meteen een soort verbinding. “Ze voelt als een vriendin en ik wil haar elk jaar weer zien. Ook om zeker te weten dat ze nog leeft; wespendieven leggen tijdens de trek namelijk een gevaarlijke route af. Daarom sta ik haar in mei of juni op te wachten op de toren in het Horsterwold. Dat is nu drie jaar op rij gebeurd en ik blijf het doen zolang het vrouwtje komt – ook al ben ik intussen verhuisd naar Texel. Ik twijfel nooit of zij het is. Ze heeft een aparte tekening. Een maantje van lange haren met vlekjes in haar nek. Met het mannetje heb ik dat contact niet. Eén keer was dat een beetje anders. Toen zweefden ze allebei rond de toren. Dat was een van de allermooiste momenten daar. Dat ik er was, was puur geluk. Ik had een halfuurtje over en ging even kijken, ook al was het licht niet goed en kon ik waarschijnlijk geen goede foto’s maken. Ze kwamen allebei om me heen cirkelen. Heel dichtbij en ook riepen ze de hele tijd.”
Schuwe vogels
Wespendieven zijn schuw en leven in bosgebieden met hoge bomen. Meestal zie je ze hoog in de lucht vliegen, maar je moet echt geluk hebben om ze op de grond te zien bij een nest wespen.
5x wespendiefweetjes
- De wespendief heeft zijn naam te danken aan zijn menu: hij graaft wespennesten uit om de honing te eten en de larven te bemachtigen voor zijn jongen.
- De menukeuze vereist koelbloedig graafwerk tussen zwermen boze wespen die fanatiek hun nesten beschermen. Zijn behaarde poten en dichte veren pakket zorgen voor bescherming.
- Wespendieven eten ook kleine diertjes, afhankelijk van beschikbaarheid.
- Ze broeden tot hoog in Scandinavië en in westelijk Rusland en trekken in de winter naar tropisch Afrika. Pas in mei of juni komen ze terug in Nederland en vanaf half juli tot begin september vertrekken ze alweer. Het zijn dus eigenlijk Afrikaanse vogels.
- Wespendieven kunnen vlinderen: hun vleugels boven hun lijf tegen elkaar klap pen. Ze doen dit alleen tijdens de broed periode, vaak een paar keer achter elkaar.
Meer lezen en zien
- Ruwan Aluvihare schrijft een blog voor Vogelbescherming over zijn ontmoetingen met vogels. Hij deelt hier ook zijn foto’s.
- 10x de mooiste roofvogels in beeld.
- Bijen zijn belangrijk en ook een beetje schattig. Wespen hebben beslist geen troetelbeerimago: ze worden vaak beschouwd als lastposten die vervelend kunnen steken. Daarom was 2024 uitgeroepen tot Jaar van de Wesp: tijd voor een imagoboost.
Tekst: Marjolein van Rotterdam
Foto bovenaan: Getty Images
