Lang werd aangenomen dat koeien en andere grote zoogdieren in ruststand bij voorkeur zuid-noord opgesteld staan. Daarbij zouden aardmagnetische velden aan de pool een rol spelen.
Grote zoogdieren zouden dus iets vergelijkbaars doen als veel soorten insecten, vogels en reptielen die bekend staan om hun navigatievaardigheden. Er is veel wetenschappelijk bewijs dat kleine dieren dit inderdaad kunnen.
Maar voor grote zoogdieren bestond nog geen wetenschappelijk bewijs. Ideeën over kompas-koeien waren puur gebaseerd op waarnemingen. Er werd onder andere gekeken naar de richting van lichaamsafdrukken van herten in de sneeuw of naar poepende honden. Ook beelden van Google Earth werden als “bewijs” aangedragen.
Onderzoek in Portugal
Om deze beweringen van zuid-noordoriëntatie van grote dieren te testen, werd een veldonderzoek uitgevoerd met 34 koeien in Portugal. De richting van de koeien in rust werd bepaald waarbij een deel van de koeien een sterke neodymiummagneet droeg en het andere deel niet. Deze magneet zou de veronderstelde geomagnetische werking verstoren. In de praktijk bleek er geen verschil te zijn tussen de groep met een magneet en de groep zonder. Alle 34 koeien stonden in willekeurige richtingen opgesteld.
Dit onderzoek is nogmaals uitgevoerd met 659 koeien op zes boerderijen in Portugal. Ook daar bleek geen sprake te zijn van een zuid-noordoriëntatie. Wel bleek dat de lichaamsrichting samenviel met de stand van de zon. De windrichting bleek geen invloed te hebben.
Of toch, maar dan ’s nachts?
Toch zijn er wetenschappers die vol blijven houden dat de magnetische velden wel aan de koeien “trekken”, alleen zou de zon overdag voor te veel afleiding zorgen. Om dat zeker te weten zou de test ’s nachts nog eens herhaald moeten worden.
Geen idee waar het noorden is… Foto: Corry de Ridder
