Landschappen door de lens: vennen

Marloes Blom

12 maart 2025 .

Vennen

Karin de Jonge en Erik Nevels zijn bevlogen natuurfotografen uit Limburg. In deze rubriek beschrijven en fotograferen zij elke maand een ander landschapstype van de Lage Landen – op hun eigen manier. Een foto is immers geen plaatje maar de weergave van een beleving. Gebruik de tips en beleef het mee! In Roots maart gaat het over vennen.

Waar water is, is leven. Dat geldt zeker voor vennen. In en rondom vennen vind je veel soorten planten en dieren. Pitrus reikt met zijn ranke stengels boven het water en biedt larven de gelegenheid om uit het water te klimmen en te veranderen in een libel.

Uitwaaiingsvennen en stroomdalvennen

Vennen zijn kleine, meestal ondiepe kommen in het landschap. Doordat de bodem van een ven ondoorlaatbaar is, blijft regenwater hierin staan. Het waterpeil varieert dan ook afhankelijk van de hoeveelheid neerslag: in periodes van veel regen stijgt het waterpeil, terwijl bij langdurige droogte een ven helemaal kan opdrogen.

De meeste vennen komen voor op hoger gelegen zandgronden en in heidegebieden. Deze zogeheten uitwaaiingsvennen zijn tijdens de laatste ijstijd ontstaan toen de felle wind lagen dekzand wegblies. Stroomdalvennen komen minder vaak voor. Je treft ze aan in oude afgesneden delen van rivieren beekbeddingen, zoals van de Maas en de Dommel. Ze zijn meestal dieper dan uitwaaiingsvennen.

Compositie van kleurvlakken

Doordat de wilde eend zo wijdverspreid voorkomt, wordt nog weleens vergeten hoe mooi deze eendensoort eigenlijk is. Hier is de blauwe vleugelspiegel in beeld gebracht, die vooral in de vlucht goed te zien is. Door in te zoomen en nog wat te croppen ontstaat een compositie van kleurvlakken. Dit werkt vervreemdend, terwijl toch al snel duidelijk wordt om welke eendensoort het gaat. De structuur van het verenkleed valt nu goed op.

Compositie van kleurvlakken – Canon EOS R5 op 700mm, 1/1000s, f/10, ISO 3200, vanaf statief. Foto: Karin de Jonge

Weerspiegeling

Rimpelloos water werkt als een spiegel. De boom op de oever reflecteert nagenoeg perfect in het kalme water. Juist in de bladloze periode van de boom geeft de weerspiegeling een grafisch effect dat wordt versterkt door niet slechts een deel ervan te fotograferen. Met weinig licht, zoals in deze mistige situatie, is werken vanaf statief een voorwaarde om de ISO-waarde zo laag mogelijk te kunnen houden.

Weespiegeling – Sony A7M4 op 174 mm, 1/13s, f/8, ISO 80, vanaf statief. Foto: Erik Nevels

Lees ook:
Zo fotografeer je meren, vennen en plassen: 5 handige tips

2x fotogenieke gebieden met vennen

Een kleine greep uit de vele gebieden met fraaie vennen in de Lage Landen.

Op de grens van België en Nederland vind je de Kalmthoutse Heide. Met name in het centrale heidegebied liggen vele prachtige vennen zoals Stappersven, Groote en Kleine Meer, Putse Moer en de Drielingvennen.

In de omgeving van de grote rivieren kom je verscheidene stroomdalvennen tegen, onder meer in het vennengebied de Hatertse en Overasseltse Vennen, bij Nijmegen.

Meer lezen

  • Lees en bekijk ook deze eerdere aflevering van Landschappen door de lens, over rivierduinen.
  • Reflecties was het thema voor de Roots wedstrijd Foto van de Maand november/december 2024. Bekijk hier 10 opvallende lezersfoto’s.

Tekst: Karin de Jonge en Erik Nevels
Foto bovenaan: Erik Nevels

Hart voor de natuur: klik hier voor  tips voor verantwoord fotograferen