‘De paardenbloem heeft een imagoprobleem’

Weilanden vol paardenbloemen worden zeldzamer en dat is zonde, vindt plantenkenner Karst Meijer, want ze zijn belangrijk voor de biodiversiteit. “Weidevogels zoals de grutto kunnen niet zonder de paardenbloem”, stelt hij. Om de plant in het zonnetje te zetten, organiseert hij De dag van de Paardenbloem. 

Op een tafel in het Herbarium Frisicum in Wolvega ligt een flinke bos gedroogd plantenmateriaal. “Het komt uit een muur van een tweehonderd jaar oud landhuis waar het is gebruikt als isolatiemateriaal”, vertelt botanist Karst Meijer enthousiast. “Dat gras moet van een hooilandje uit buurt van het landhuis zijn gekomen, dus dat zegt iets over welke planten er toen groeiden.” Dan droogjes: “We moeten alleen nog even uitpluizen welke soorten het zijn.”

Meer dan 120 soorten insecten zijn dol op paardenbloemen, bijvoorbeeld deze citroenvlinder. Foto: Ernst Kremers

Het Fries Herbarium is gevestigd in een voormalig schoolgebouw en er liggen meer dan 150.000 gedroogde planten opgeslagen. De collectie – de grootste privéverzameling van Nederland – is opgezet door Meijer. Hij is tuinontwerper van beroep en daarnaast doet hij onderzoek naar planten, met name paardenbloemen en bramen. Als 12-jarige raakte hij in de ban van planten. Hij was begin twintig toen hij de hele Nederlandse flora kende en een nieuwe uitdaging zocht. “Ik dacht: wat zijn moeilijke soorten en waar valt nog veel te ontdekken? Bramen dus én paardenbloemen.”

Roots april

De complete reportage over paardenbloemen lees je in de Roots van april. Bestel Roots snel en makkelijk via onze webshop. Je krijgt het nummer zonder verzendkosten (binnen Nederland) thuisgestuurd.”

Ordinaire plant

Meijer is ook de bedenker van de Dag van de Paardenbloem, gehouden op de laatste zondag van april. Dit jaar is op zondag 24 april de 3e editie. Doel van de dag is om de paardenbloem uit het verdomhoekje te halen en om mensen te laten beseffen hoe belangrijk de plant is voor de biodiversiteit. Best lastig beaamt hij, want een paardenbloem heeft niet zo’n exotische uitstraling als bijvoorbeeld de orchidee.

Bedauwde pluizen van paardenbloem. Foto: Edwin Giesbers

Hij vervolgt: “Iedereen kent de paardenbloem, maar niemand weet er iets van. Zelfs natuurbeheerders zeggen dat er genoeg zijn. Als ik mensen vertel dat ik onderzoek doe naar paardenbloemen, beginnen ze vaak te lachen. Paardenbloemen, wat is daar nu interessant aan! Of ze zeggen dat paardenbloemen geen echte soorten zijn. Ze hebben er ook een hekel aan, ze vinden het een ordinaire plant.

Mensen willen vooral geen paardenbloemen, want die zitten maar met de lange penwortels vast in het gazon. En boeren moeten er ook weinig hebben. Want waar een paardenbloem groeit, kan geen gras groeien voor de koeien. Je kunt rustig zeggen dat de paardenbloem een imagoprobleem heeft.”

De moeraspaardenbloem is een zeldzame soort. Foto: Karst Meijer

Dag van de Paardenbloem

De Dag van de Paardenbloem wordt voor de 3e keer gehouden. Het is altijd op de laatste zondag van april, dit jaar is dat zondag 24 april. Je kunt die dag mee op een excursie in het veld. De excursies worden verzorgd door paardenbloemexpert Karst Meijer. Om meer inzicht te krijgen in de verspreiding van de plant kun je die dag foto’s van paardenbloemen plaatsen op Facebook en Instragram onder de noemer #dagvanpaardenbloem2022.

Meer artikelen over planten

• In De naturalis historia brengt de Belgische plantenkenner en auteur Marcel De Cleene de vergeten toepassingen van circa 250 soorten planten bijeen. Het boek is fraai geïllustreerd met oude tekeningen van planten. Lees hier de recensie.
• Waarom insecten van ‘plantenzweet’? Het antwoord vind je hier.

Foto bovenaan: Niels Kooyman