De Europese patrijzenpopulatie staat onder druk. Natuurfotograaf Edwin Giesbers ging op pad om te laten zien dat de schuwe vogel er dankzij een Europabreed beschermingsproject niet alleen voor staat. Het hele artikel vind je terug in onze extra dikke wintereditie, hieronder alvast een fragment uit het artikel.
Tekst & foto’s Edwin Giesbers
Op een koude decemberochtend sta ik aan de rand van een akker. Gespannen tuur ik door mijn kijker en zoek de omgeving af naar een bijzondere vogel: de patrijs. De beste periode om ze te zien is in de winterperiode als ze grotere groepen vormen – de zogenaamde kluchten – die in het voorjaar weer uit elkaar vallen. Van een bevriend vogelaar heb ik gehoord dat ze hier regelmatig worden waargenomen, maar toch heb ik weinig hoop ze daadwerkelijk te zien. Ik ben er namelijk in tientallen jaren wandelen in de natuur nog nooit eentje tegengekomen! Dat is ook niet zo vreemd, want de patrijs is niet alleen uiterst schuw, maar bovendien ook heel zeldzaam.
Partridge-project
Dat was tot de jaren 70 wel anders. Toen kwam je de patrijs, lid van de hoenderfamilie, in heel Nederland tegen. Sindsdien is de populatie echter met meer dan 95 procent afgenomen. Intensieve landbouw en het daarbij verdwijnen van heggen en stoppelakkers, maar ook het gebrek aan insecten veroorzaakten de teruggang. Volwassen patrijzen eten met name plantaardig voedsel, maar de kuikens zijn helemaal afhankelijk van insecten als voedselbron. Helaas is die enorme afname van de patrijs een beeld dat in veel andere Europese landen te zien is. Om de patrijs er bovenop te helpen hebben organisaties uit België, Duitsland, Schotland, Engeland en ook Nederland in 2016 de handen ineengeslagen en het Interreg-project Partridge in het leven geroepen. Het basisidee van dit project is het vergroten van de biodiversiteit van het boerenland door diverse maatregelen; de patrijs is een van de soorten die daarvan profiteert.
Zorgzame ouders
Medeoprichter van het Partridge-project en coördinator soortenbescherming bij Brabant Landschap is Jochem Sloothaak. Hij zet zich al jarenlang al in voor behoud van deze zeldzame vogel. “Patrijzen zijn mooi en fascinerend. Ik leer nog elk jaar bij over het complexe gedrag van deze vogels. Je kunt je bijvoorbeeld als patrijzenkuiken geen betere ouders wensen. Die zijn ontzettend zorgzaam en leiden hun jongen naar de beste plekjes. Bij gevaar vertonen ze afleidingsgedrag. Ik ben wel eens door een mannetje op het verkeerde spoor gezet, terwijl de hen met de kuikens er naast me vandoor ging”, vertelt Sloothaak. “De patrijs staat voor mij bovendien symbool voor een mooi agrarisch cultuurlandschap met niet alleen boeren, maar ook met vogels. Misschien geloof je me niet, maar ik heb zelfs een mascottepak laten maken van de patrijs dat ik aan kan trekken bij speciale gelegenheden als symposia.”
Op Rootsmagazine.nl onder Video zie je in een filmpje van Vogelbescherming hoe het Project Partridge werkt.
Nu verkrijgbaar: Roots van december 2021
Het nieuwe en extra dikke december- en januari nummer van Roots is nu verkrijgbaar. Inclusief jaarkalender 2022. Bestel Roots snel en makkelijk via onze webshop. Vermeld ‘GRATIS’ bij de kortingscode en je krijgt het nummer zonder verzendkosten (binnen Nederland) thuisgestuurd.”
Foto bovenaan: Edwin Giesbers