Op Texel is afgelopen maandag een brileider ontdekt. Een zeer zeldzame eend die normaliter rond deze tijd in de Beringzee ronddobbert. Het is de eerste keer dat deze prachtige eend zuidelijker wordt gezien dan Noord-Lapland en Spitsbergen. Vogelaars uit heel West-Europa komen erop af.
Toen de melding afgelopen maandag rond het middaguur binnenkwam bij Waarneming.nl en vogelaars op Texel, was er eerst ongeloof: een mannetje brileider ter hoogte van de IJzeren Kaap op de Waddenzee, gemeld door Elian Hijne en Maurice Prins. Dat zou echt te bizar voor woorden zijn. Een brileider is nog nooit gezien in West-Europa. Sterker nog: nooit zuidelijker dan Spitsbergen en Noord-Lapland. In de meest vogelgidsen staat hij niet eens vermeld, of enkel als zeer, zeer zeldzame dwaalgast.

Zeer zeldzame brileider
Binnen een halfuur waren de eerst lokale vogelaars ter plekke, waaronder Ruud van Beusekom die vlak bij de plek in de buurt woont en werkzaam is bij Vogelbescherming Nederland: “Ik check deze plek bijna dagelijks, omdat er hier in de winter veel eiders verblijven en er af en toe een zeldzame koningseider opduikt. Ook al zo’n bijzonder fraaie eidereend. En dan zwemt die zeer zeldzame brileider er gewoon nog. Het was er gewoon een. Echt ongelooflijk.”
Rep en roer
Het nieuws slaat in als een bom in vogelland Nederland. Maar ook daarbuiten. Veel vogelaars aan de vaste wal laten het werk uit hun handen vallen en gaan met spoed onderweg om de middagboten te halen die maandag. Het gejuich bij het zien van zo’n bijzondere soort is wellicht met noordenwind aan de vaste wal te horen. Maar tot geluk van honderden andere vogelaars is de vogel op dinsdag ook de hele dag te zien. Al is het dan wel wat mistig of druilerig. Door de telescoop is de brileider bijzonder mooi te zien.

Veiligheidsbril
De naam dankt de brileider aan de opvallende koptekening: het lijkt net of hij een grote veiligheidsbril draagt. Opvallend is ook de bruinige band over de snavel en groenachtige nek. Het lichaam is zwart-wit, niet als ‘onze’ eider. De vogel duikt constant en komt dan boven met een zeester of een schelp, het hoofdvoedsel hier. Hij lijkt het goed naar de zin te hebben tussen de andere eiders. De brileider broedt het verst van alle eiders bij ons vandaan: in Alaska en Oost-Siberië. Lang was onbekend waar ze overwinterden. Dankzij een met een satellietzender gechipte vogel bleek dat ze en masse overwinteren in wakken in het ijs van de Beringzee. Door daar met duizenden vogels op elkaar te zwemmen houden ze die open zodat ze bij hun voedsel, schelpdieren, kunnen komen.

Internationale belangstelling
De brileider bij Texel is ongeringd en onbeschadigd, dus wild en niet afkomstig uit een collectie. Inmiddels zijn ook Belgische, Engelse, Franse, Duitse, Deense en zelfs Spaanse vogelaars komen kijken. Hopelijk kunnen vogelaars nog dagen genieten van deze prachtige vogel. Check Waarneming.nl of hij er nog zit.
Meer lezen over vogels? Bestel dan eens het Roots Vogelmagazine. Een prachtig artikel over ‘onze’ eidereend is te lezen in het winternummer van Roots.