Het gaat niet goed met de egels in Nederland. De afgelopen decennia is meer dan 80 procent van hun populatie verdwenen. Hoogste tijd dus om daar zelf iets aan doen. Roots geeft je handige tips om van je tuin een winterparadijs voor egels te maken.
Egels zijn bijzondere dieren en leuk om te zien, iedere keer weer. En als ze bij je in de tuin op bezoek komen, laten ze zich vaak ook nog eens van dichtbij bewonderen: de meeste egels lopen niet snel voor je weg. Het slechte nieuws is: ze worden steeds zeldzamer. Jenny Kleve van Egelbescherming Nederland is meer dan bezorgd. “De laatste vijftig jaar zijn we al 80 procent van deze prachtige dieren kwijtgeraakt door gebruik van pesticiden, het sterk toegenomen verkeer en de achteruitgang van hun leefgebied. Uit de meest recente tellingen blijkt dat hun populatie ieder jaar met maar liefst 20(!) procent daalt. Er moet echt heel snel iets gebeuren om deze terugloop een halt toe te roepen.”
Egelopvang
Vooral in het najaar en begin van de winter wanneer de dagen korter worden, krijgen egels het vaak extra moeilijk. Kleve: “Vooral de jonge dieren die nog niet genoeg gegroeid zijn om hun vetlaag op te bouwen om de winterslaap in te gaan. Als je een egel overdag ziet, is dat bijna altijd een signaal dat er iets niet klopt. Ze kunnen niet tegen fel licht, hun huid is gevoelig voor de zon, het zijn echt nachtdieren die pas in de schemer op zoek gaan naar voedsel. De verschillende egelopvangcentra in Nederland krijgen het daarom steeds drukker. Per jaar worden wel duizenden egels opgevangen, medisch verzorgd en als het weer goed met ze gaat in een egelvriendelijke tuin/omgeving losgelaten.”
Heet de egel welkom
Hoe kun je ze helpen? “Eigenlijk is het heel simpel” vertelt Kleve. “Het begint bij de toegang. Zorg ervoor dat jouw tuin geen onneembare vesting is. Vervang een of meerdere schuttingen door struiken of een haag of maak een gat in de schutting of onderaan de poort van minimaal 13 bij 13 centimeter. En als een egel dan binnen kan komen, heet hem dan ook welkom. Hoe minder tegels, hoe meer egels. Oftewel, hoe groener de tuin, des te sneller komt de egel eropaf, en een beetje rommelige tuin is natuurlijk helemaal ideaal. Laat in een hoek bijvoorbeeld een bergje takken en herfstbladeren liggen, ideaal als slaapverblijf.”
Drink- en voedseltips
Veel groen in de tuin trekt ook veel ‘egelvoer’ aan. Ze eten graag kevers, torren, wormen en slakken. Dat laatste is natuurlijk vaak wel zo handig, de egel als tuinhulp! Al zijn slakken alleen niet voldoende en ze brengen wormeninfecties bij de egel over. Maar naast eten en slapen drinkt een egel ook heel graag. Een laag drinkbakje is ideaal. Heb je een vijver, zorg dan in elk geval voor een lage oever een kant, zodat hij eruit kan komen. Of zorg voor een natuurlijke brug of faunatrap naar de oever.”
Wat extra voedsel in de vorm van een bakje met droge kattenbrokjes is prima voor ze. Het liefst het hele jaar door. Veel beter dan het zogenaamde commerciële egelvoer, vaak gevuld met granen, pinda’s en meelwormen, wat zelfs schadelijk is voor de egel. Geef ook nooit melk! ” En dan is het afwachten of ze je tuin vinden. Deze stekelige viervoeters leggen per nacht wel een paar kilometer af. Bovendien zijn het nachtdieren, dus niet elk bezoek zal worden opgemerkt. Maar wie weet zie je op een avond in je eigen tuin ineens een egel rondsnuffelen, hoe leuk is dat!
Egel in nood?
Wat te doen als je een zieke of gewonde egel vindt? In Nederland bestaan tientallen opvangcentra. Een lijst met regionale adressen en telefoonnummers is te vinden op egelbescherming.nl. Sinds kort bestaat er ook een noodnummer dat je 24 uur per dag kunt bellen: 0853016187. Als de reguliere hulpdiensten onbereikbaar zijn, wordt hier uitgelegd welke stappen je het beste kunt nemen. Ook hoe je in noodgevallen een egel een nacht laat overblijven totdat de egelopvang weer open is of de dierenambulance weer rijdt.
Egelpoep en andere weetjes
- Egel in je tuin? Zo herken je egelpoep.
- Klus je eigen egelhuis in elkaar door middel van de bouwtekening die je hier kunt downloaden.
- En nog wat meer leuke weetjes over de egel.
- In het Roots winternummer 2023-2024 staat een uitgebreidere reportage over egels.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Foto bovenaan: GettyImages
