Paddenstoelen fotograferen is een thema in het boek “Macrofotografie, de kunst van close-ups” dat topfotograaf Edwin Giesbers samen met Roots maakte. Hieronder een fragment uit dit schitterende en leerzame boek. Hoe fotografeer je paddenstoelen?
Voor veel onderwerpen in de natuurfotografie heb je vaak een favoriet licht en weertype. Bij het fotograferen van bijvoorbeeld planten is het wel handig als het niet te hard waait. Voor landschappen ga je meestal voor het gouden uurtje, oftewel het moment kort voor en na zonsopkomst – maar dan moet het niet bewolkt zijn. Het leuke van paddenstoelenfotografie is wel dat het bij elk weertype, op elk moment en dus ook bij alle soorten licht kan. Zonnig weer, harde wind of bewolkt, het maakt niets uit. De grootste aantallen en de ruimste variatie in soorten paddenstoelen vind je in de herfstperiode.
Paddenstoelen houden van vochtige omstandigheden en het moet niet te koud of te warm zijn. Bij een langere periode van droogte zul je niet veel exemplaren aantreffen. Periodes met regen en temperaturen van rond de 12 tot 17 graden overdag zijn het meest ideaal. Als je zo’n herfstperiode hebt dat alles meezit, moet je er ook meteen volop gebruik van maken. Het kan zomaar zijn dat je weer een paar jaar moet wachten op een herfst met een rijk aanbod aan zwammen.
Objectieven voor paddenstoelen fotograferen
Mijn meestgebruikte objectief voor het fotograferen van paddenstoelen is de Tamron 2.8/90mm. Ik kan met dit objectief iets verder van mijn onderwerp blijven (vergeleken met de 50 mm) en de paddenstoelen voldoende groot in beeld brengen.
Soms kies ik ervoor om de paddenstoel in z’n biotoop – het kleurige herfstbos – te laten zien. Zo’n beeld vertelt een verhaal en geeft de kijker uitgebreider informatie over de omgeving. Dit type beeld lukt prima met een groothoekobjectief.
Door de zwam iets van bovenaf te fotograferen met het bos op de achtergrond geef je de kijker een goed beeld van de leefomgeving van de zwam. Ga je echter met camera en groothoek door de knieën en gebruik je de kortste instelafstand van de lens (meestal tussen de 25 en 35 centimeter) en een klein diafragma voor veel scherptediepte, dan wordt de zwam door de perspectiefvertekening een reus in een bomenwoud.
Standaarduitrusting paddenstoelen fotograferen
Wat neem ik dan naast mijn standaarduitrusting mee bij de paddenstoelenspeurtocht?
Allereerst een zeiltje om op te liggen (bijzonder prettig bij een natte en vieze bosbodem), een spiegeltje, statief, paraplu, reflectiescherm, lampjes, een hoekzoeker, draadloze afstandsbediening, borsteltje, schaartje, eetstokjes, wasknijpers, een pincet en een blaaskwastje. De laatste twee zijn bedoeld om takjes, vuil, zand en andere onregelmatighedenvan mijn onderwerpen te verwijderen.
Zolang je de natuur niet schaadt – en dat is in dit geval zo – vind ik het prima om wat cosmetische ingrepen toe te passen. En de eetstokjes gebruik ik om af en toe – in combinatie met wasknijpers – wat herfstblad aan vast te maken. Die dienen dan weer als voor- of achtergrond bij een paddenstoel. Het spiegeltje gebruik ik om het zonlicht op een paddenstoel in de schaduw te laten vallen.
Zoals bij veel andere vormen van natuurfotografie geldt ook hier: neem er de tijd voor! En dan bedoel ik niet dat je de hele dag in het bos moet gaan rondwandelen om zoveel mogelijk exemplaren te fotograferen, maar concentreer je op enkele fraaie exemplaren in een mooie setting.

Als de zon net onder is, kun je ook nog steeds aansprekende paddenstoelenfoto’s maken. Hier heb ik een zaklampje schuin achter de kleine mycenapaddenstoelen gelegd om ze tijdens het blauwe uurtje in het spotlicht te zetten. Technische gegevens: 90 millimeter lens op crop camera, diafragma f/4.0, sluitertijd 1/50, ISO 800.
Lees het complete verhaal van Edwin over paddenstoelen fotograferen in het Rootsboek Macrofotografie. (€ 29,99) Ook een leuk cadeau-idee voor de feestdagen!
Edwin Giesbers is een internationaal succesvolle natuurfotograaf. Hij won prijzen bij diverse fotowedstrijden zoals European Nature Photographer of the Year, Wildlife Photographer of the Year and Natures Best. Zijn werk is regelmatig te zien in Roots.