Biddende slangenarend

De lucht trilt in de verzengende zon boven het heideveld. In de verte hangt een licht gekleurde grote roofvogel stil in de lucht. Hij flapt af en toe met zijn enorm brede vleugels. Een biddende slangenarend boven de hei. Momenteel worden ze op diverse plekken gezien. Zou dat tot een potentieel broedgeval kunnen leiden?

Waar dit beeld dertig jaar geleden nog niet voor te stellen was, herbergen enkele grote heidegebieden in Nederland en België tegenwoordig jaarlijks een of zelfs meerdere slangenarenden. In de afgelopen decennia lijkt er sprake van een duidelijke toename van overzomeraars. Ook de laatste weken zijn er op diverse plekken slangenarenden waargenomen. Vanuit de belangrijkste broedgebieden in Italië, Spanje en Frankrijk rukt de soort op naar het noorden. In Duitsland en Zwitserland zijn recent al broedgevallen geconstateerd. Dus dringt de vraag zich steeds sterker op: zou het ook hier kunnen gaan gebeuren?

De magnifieke slangenarend wordt de laatste jaren steeds vaker gezien boven onze heidevelden. Foto: iStock

Slangenarend boven de hei

Voor Willem van Manen en Rob Bijlsma was dit de reden om in alle losse waarnemingen en bijbehorende foto’s te duiken. Wat blijkt: slangenarenden overzomeren uitsluitend in gebieden waar drie soorten slangen voorkomen: de ringslang, adder en gladde slang. Dat is alleen het geval in de grotere hoogveen- en zandgebieden ten noorden van de grote rivieren, zoals de Hoge Veluwe, het Drents Friese Wold, Strabrechtse Heide. Kennelijk is alleen daar het voedselaanbod groot genoeg voor overzomeraars.

Zelfs de giftige adder staat op het menu van de slangenarend. Foto: Paul Bohre

Jonge vogels

Maar overzomeren is nog geen broeden. Daarvoor zijn volwassen slangenarenden nodig en juist die zijn en blijven erg zeldzaam in Nederland. Het zijn dus allemaal jonge slangenarenden die hier op onze heidevelden opduiken. Dit kan erop wijzen dat onvolwassen vogels Nederland wel als overzomeringsgebied gebruiken, maar uiteindelijk op een andere plek gaan broeden.

Zolang dit patroon aanhoudt, blijft het vooral bij eenzame bidders boven de hei. Maar het blijft spannend, want voor broeden zijn maar twee volwassen vogels nodig. En een heleboel slangen. De toekomst gaat het uitwijzen.

Bron: SOVON Nederland.

Leestips

• Kijk op Waarneming.nl voor de meest recente waarnemingen van de slangenarend.
• Deze drie roofvogelsoorten broeden nu ook in Nederland.
• Meer lezen over roofvogels (en uilen)? Bestel dan (de vierde druk!) van het Rootsboek Roofvogels en uilen van Noordwest-Europa van Paul Böhre en Joris De Raedt. Verzending is gratis.
• Vind je vogels kijken leuk? Bestel dan zonder verzendkosten het laatste Roots Vogelmagazine. Vermeld ‘GRATIS’ bij de kortingscode. Op 18 augustus verschijnt het nieuwe nummer. Hou de website in de gaten!