Wat een vraag: is een heggenmus eigenlijk een mus?

De huismus: wie kent hem niet? Maar wist je dat de heggenmus ook in vrijwel elke tuin leeft? Hij lijkt behoorlijk op de huismus, beide soorten haal je daarom snel door elkaar. Roots legt uit hoe je de huismus en de heggenmus uit elkaar kunt houden. En nog iets: is een heggenmus ook een mus?

Eerste even over de naam heggenmus, die is een beetje misleidend. Het kleine, bruine vogeltje valt namelijk niet onder de mussen zoals huismus en ringmus. De heggenmus valt onder de heggenmussen, net als de Alpenheggenmus en de steenheggenmus. Een heggenmus is dus geen mus.

Het verenpak van de heggenmus is niet uitbundig gekleurd. Veel mensen zien dit aardige zangvogeltje daardoor over het hoofd en dat is jammer. Heb je een tuin met struiken, probeer hem deze winter dan eens te spotten. Je herkent hem aan zijn in twee tinten bruin gestreepte rug en gedeeltelijk grijze kop. Let ook op de snavel: die is een stuk dunner dan die van de huismus. De heggenmus is dan ook een insecteneter, al pakt hij in de winter ook wel zaadjes mee.

Verschillen tussen huismus en heggenmus

Heggenmus: rank gebouwd, dun snaveltje (insecteneter), donkerbruine kruin met streepjes, bruine wangen, oranjerode pootjes. Foto: Alois Van Mingeroet

Huismus: stevig gebouwd, dikke korte snavel (zaadeter), grijze kruin, grijze wangen, roodbruin achterhoofd en nek en donkergrijze pootjes. Foto: iStock

Nog meer verschillen

Zang: huismussen tjilpen in gevarieerde toonhoogte en snelheid. Heggenmussen zingen vanaf een hoge zangpost, bijvoorbeeld boven in een conifeer en laten daarbij een riedeltje horen dat een beetje lijkt op een rinkelende sleutelbos.

Gedrag: huismussen verblijven graag dicht bij mensen; de heggenmus is een schuw vogeltje dat stiekem over de grond schuift, liefst in dekking van bijvoorbeeld een heg of onder struiken.

Heggenmus. Foto: iStock

Uiterlijk: bij de huismus verschillen het mannetjes- en vrouwtjeskleed, bij heggenmussen niet. Alleen heeft het vrouwtje van de heggenmus een veel kortere staart dan het mannetje.

Trek: de huismus trekt niet; heggenmussen uit Oost- en Noord-Europa trekken naar het zuiden, een deel overwintert in Nederland.

Baltsgedrag: heggenmussen baltsen in duo’s of trio’s en houden er vaak meerdere partners op na. Een mannetjeshuismus baltst door rond het vrouwtje te hippen en maakt daarbij heel veel geluid. Zij broeden vaak in kleine kolonies bij elkaar, het liefst onder dakpannen. Heggenmussen bouwen een eigen nest in een dichte struik of haag.

Leefgebied: huismussen leven in de buurt van mensen, heggenmussen komen op veel meer plekken voor, van bossen tot heidevelden en langs de kust.

Meer interessante vogelvragen

• Waarom verschillen buizerds zo van kleur?
• Hoe komen veren aan hun kleur?
• Kun je de merel in alle werelddelen op aarde zien vliegen?
• Waarom heeft de meerkoet zulke bijzondere poten?

Nu verkrijgbaar: nieuwe editie Roots Vogelmagazine

Het nieuwe Roots Vogelmagazine najaar 2021 ligt nu in de winkel. Bestel deze snel en makkelijk via onze webshop. Vermeld ‘GRATIS’ bij de kortingscode en je ontvangt het nummer zonder verzendkosten (binnen Nederland) thuis.”

Foto bovenaan: A. Vriens