Wie voor het eerst vanuit Werkendam over de Bandijk naar het Biesbosch Museumeiland rijdt, kijkt zijn of haar ogen uit. In plaats van de oude polders ligt hier een nieuw uitgestrekt, waterrijk gebied. Vanaf nieuwe uitkijkpunten zie je duizenden vogels. De nieuwe Noordwaard is één grote vogelboulevard! Juist daarom organiseert Roots hier samen met Staatsbosbeheer het Roots Vogelfestival.
De telescoop is nog niet tevoorschijn getoverd of boswachter Thomas van der Es wijst al naar boven: “Kijk, daar is hij al, de visarend.” Op nog geen 250 meter afstand is deze sierlijke roofvogel boven het water in de lucht aan het bidden. Klapwiekend met zijn lange vleugels speurt hij het water af op vis. Dat belooft wat, want we staan nog gewoon voor de ingang van het Biesbosch Museumeiland, het bezoekerscentrum aan de Hilweg.
Je ervaart een enorme weidsheid in de Noordwaard in de Biesbosch. Foto Jacques van der Neut
Mooie uitkijkpunten
We steken de brug en maken een korte wandeling langs de Kleine Noordwaard, tegenover het Museumeiland. “Onderweg komen we een paar mooie uitkijkpunten tegen. Ik loop dit rondje vaak met een excursie. Er is altijd wel iets leuks te zien en te horen onderweg”, legt Van der Es uit. Bij de eerste stop zien we aan de overkant van het water een woud van dode stammen uit het water steken. Voorheen een populierenbos. “Als de mensen straks in het najaar hier wandelen, maken ze een dikke kans om op een van de kale toppen een jonge vis- of zeearend te zien zitten, of de grote bonte specht”, zegt Van der Es.
De ijsvogels is een van de vele soorten die je kunt zien of horen tijdens een excursie in de Noordwaard. Foto Jacques van der Neut
Vogelfestival op zaterdag 14 september
Juist daarom organiseert Roots Vogelmagazine hier samen met Staatsbosbeheer het eerste Roots Vogelfestival. Kijk hier voor alle activiteiten en koop jouw Vogelfestival ticket! Aanrader is ook de rit met de elektrische trein, want de route gaat door de Noordwaard en langs de Merwede.
De Noordwaard
De Kleine Noordwaard vormt met zijn oppervlakte van 5,5 km2 slechts een onderdeel van de 44,5 km2 ‘grote’ Noordwaard. Later die dag maken een rondje met de auto door het hele gebied, en de andere aaneengeschakelde delen dier erbij horen: Muggenwaard, De Kroon, De Zalm, Vogelenzang en Polder Maltha. Allemaal stukken die oorspronkelijk bij de Biesbosch hoorden, maar in het verleden zijn ingepolderd. Van der Es: “Er is heel veel grond verzet en er zijn enkele grote waterplassen gevormd. Op de oevers ontstaan wilgenbossen. Het gebied wordt begraasd door runderen en koniks.”
Ruimte voor de rivier
De Noordwaard vormt zo een belangrijke schakel in het programma Ruimte voor de rivier, dat werkt aan een veiliger en mooier Nederlands rivierengebied. Onder de Bandijk zijn drie grote viaducten gebouwd, waar het water bij een te hoge stand meer ruimte krijgt en sneller wordt afgevoerd naar zee. Wanneer het rivierwater stijgt tot boven de dijk, stroomt het over in de polder. De dijk langs de Nieuwe Merwede is hiervoor verlaagd tot een hoogte van 2 meter boven NAP. De Noordwaard komt zo enkele keren per jaar onder water te staan.”
Sinds 2016 broedt de visarend in de Biesbosch, afgelopen zomer ook weer twee paar. Foto Agami/Markus Varesvuo
Vogelboulevard
Onderweg zien we grote zilverreigers, een slechtvalk boven in een hoogspanningsmast, jagende bruine kiekendieven en we horen een ijsvogel. Vanaf de hoge Bandijk kijken we uit over de Nieuwe Merwede en de Noordwaard. Van der Es vertelt dat er grote groepen vogels op deze plek afkomen: “In het voorjaar bijvoorbeeld duizenden grutto’s. Maar ook bonte strandlopers, kluten, zilverplevieren, groenpootruiters. Komt het water weer op, dan komen er weer veel soorten eenden en ganzen tevoorschijn. Zeker straks in september. Wintertalingen, bergeenden, Canadese ganzen, en in het najaar wel 10.000 krakeenden. Grote groepen lepelaars. Een imposant gezicht. Zeker als dan een van de zeearenden die hier rondvliegen er overheen scheert, dan gaat alles de lucht in.” Als vogelaar kom je hier volop aan je trekken!
