Op de oostelijke flank van de Veluwe liggen de bossen en de heide van de Loenermark. Dit heuvelachtige complex van droogdalen is rijk aan wild én aan paddenstoelen, ziet natuurfotograaf Niels Kooyman. Ook ontdekt hij een bankje met hemels uitzicht.
Achter de schaapskooi (en het startpunt van deze Roots-wandeling) bij het Veluwse dorp Loenen ligt een grote weide. Aan de rand ervan klinkt vanuit grove dennen het ‘wietie-wietie-wietu’ van een zwarte mees, die verborgen blijft in de geeloranje toppen van de bomen. In het gras staan de rijzige, witte gestaltes van de grote parasolzwam, een soort die als heksenkring kan opduiken. De zwam haalt voedingsstoffen uit grasresten, dood blad en dennennaalden.

De wandelroute voert naar de overzijde van de weide. Het pad gaat vervolgens langs oude eiken die niet weten in welke richting te groeien, laag en krom. Ik klim tegen een stuifduin op en daal af in het crèmekleurige zand van wat eens een onafzienbare zandverstuiving was. Daar waar minder gelopen wordt, staan scherpe pollen buntgras of bedekken mossen het zand. Het oranjegeel trechtertje, valt op vanwege de kleur, alhoewel de paddenstoel minuscuul is. De soortnaam fibula betekent dan ook ‘speld’.
Drinkplaats voor wild
Op het heideveld aan de voet van de heuvel Ramenberg (65 meter hoog), stap je over de wortels van doorleefde grove dennen, de bomen zijn naar schatting minstens anderhalve eeuw oud. Ook op leeftijd, en waarschijnlijk zelfs ouder dan de dennen zijn de metershoge struiken jeneverbes die in de noordelijke hoek van het veld staan te schitteren. Onderweg naar een volgend veld stuit ik in een lariksbos op de vrij zeldzame holsteelboleet, met aan de onderzijde van de hoed karakteristieke hoekige poriën.

Wist je dat je Roots ook op je telefoon kunt lezen? Ook handig voor onderweg. Als je een abonnement hebt, kun je gratis de MijnMagazines-app downloaden en je abonnement koppelen. Heb je geen abonnement, dan kun je de app activeren vanaf 1 euro per week. Je vindt hier niet alleen onze beste verhalen, maar ook die van 25 andere toonaangevende magazines. Kijk voor info op mijnmagazines.nl.
Na het lariksbos daalt de wandelroute af over een hellend veld in de richting van de lager gelegen Valenberg, die 54 meter hoog is. In een laagte vormt een permanente poel de drinkplaats voor wild en het leefgebied van onder meer libellen, heikikkers en ringslangen. Een tiental meters vanaf de waterkant beklim ik een heuvel die uitzicht biedt op een nagenoeg boomloze vlakte die zich achter de heuvel uitstrekt.

Loenermark: reliëfrijk landschap
De lager gelegen delen van de Loenermark, veelal open terrein, zijn zogenaamde droogdalen. Tijdens de voorlaatste ijstijd hebben modderstromen hier diepe, trechtervormige erosiedalen uitgesleten, omdat neerslag niet in de permanent bevroren ondergrond kon dringen. Op de Loenermark komen meerdere dalen samen tot een groot droogdal dat richting Eerbeek afwatert. Dit complex van droogdalen is met 35 vierkante kilometer het grootste van Europa en vormt een zeer reliëfrijk landschap.

Ik voel de prehistorie in mijn kuiten als ik het laatste grote hoogteverschil van vandaag beslecht en het stijgende pad naar heuvel De Kouwerik (59 meter hoog) volg. Boven op de heuvel word ik getrakteerd op een on-Nederlands mooi uitzicht over de Veluwe, met op de voorgrond de Zilvense Heide.
Wandel zelf op de Loenermark op de Veluwe
Het start- en eindpunt van deze Roots-wandeling over de Loenermark is de parkeerplaats bij de schaapskooi, Droefakkers 100 in Loenen (GD). De routekaart (en de complete reportage) vind je in het oktobernummer van Roots. De gps-track van deze wandeling kun je downloaden via: rootsmagazine.nl.

Meer wandelinspiratie
- In samenwerking met Staatsbosbeheer wandelt Roots in 2025 tien Boswachterspaden. In het Overijsselse Vechtdal ligt onder meer natuurgebied Junner Koeland, waar het Boswachterspad Arriër-Esch langs gaat. Boswachter Nico Arkes loopt mee. Onderweg legt hij uit wat een kronkelwaard is en dat gele weidemieren samenwerken met de steenanjer.
- Het Vlaamse natuurreservaat De Westhoek, gelegen op de grens bij Frankrijk, is één groot onbebouwd duingebied. Hoefijzervormige duinen met duinmeertjes omarmen een immense zandvlakte: de kurkdroge Sahara. Hier wandel je duin op en duin af, én waai je uit langs het strand.
Tekst en foto’s: Niels Kooyman
