Nationaal park Dwingelderveld: Afrika in Drenthe

Daniël Mulder

25 april 2024 .

wandelaar nationaal park Dwingelderveld

wandelroute Dwingelose heide, Roots

De Dwingeloose Heide van het Drentse nationale park Dwingelderveld heeft dankzij wuivend gras op het eerste gezicht wel wat weg van de Okavango Delta in het klein. Maar als je beter kijkt tijdens deze wandeling, dan zie je maar liefst vier heidesoorten tussen het gras. En met een beetje geluk ‘scoor’ je onderweg ook nog kraanvogels.

Koeien, schapen en reeën zijn de grootste dieren op de Dwingeloose Heide en het eraan grenzende bos, de Anserdennen. Giraffen of olifanten moet je er maar bij denken tijdens de wandeling. Moeilijk is dat niet, want dankzij de uitgestrektheid, het wuivende gras en een paar kromgebogen dennen die de vlakte onderbreken, kom je vanzelf in ‘savannesferen’.

nationaal park dwingelderveld
Het nationale park Dwingelderveld telt maar liefts 60 vennen, waarvan 40 stuks zich bevinden op de Dwingeloose Heide.

Bij de vennen verwacht je elk moment een paar antilopen die komen drinken. In werkelijkheid zul je eerder een paar dorstige reetjes spotten aan de rand van de Davidsplassen. Vanuit de kijkhut kun je dodaarzen zien en met wat geluk trekken er kraanvogels over. “Die kraanvogels zijn echt een aanwinst. Sinds een paar jaar broeden er jaarlijks twee paren achter de Davidsplassen”, vertelt boswachter Hans Krol van Natuurmonumenten. In totaal zitten er zeven broedparen in het Dwingelderveld.

oranje zandoogje
Ooit was het oranje zandoogje een algemene vlinder, maar tegenwoordig zie je hem vooral nog in het zuiden en noordoosten van Nederland. Fladdert vooral rond bij bosranden en in graslanden. Vliegtijd: juli en augustus. Foto: Ep van Hijum

Grootste van Europa

Natuurmonumenten is samen met Staatsbosbeheer eigenaar van het nationale park Dwingelderveld. Het 47 km2 grote natuurgebied bestaat uit bos, natte en droge heide en nog wat andere zaken, zoals de sterrenwacht. Boswachter Krol: “De natte heide is een van de meest bijzondere onderdelen van het Dwingelderveld. Het Dwingelderveld is met zo’n 30 km2 het grootste natte aaneengesloten heidegebied van West-Europa. Maar verkijk je daar niet op: rond 1850 was het vele malen groter. Er zijn alleen wat postzegeltjes van overgebleven.”

Fotograaf Ernst Kremers in actie tijdens het maken van de reportage.
zanweg nationaal park Dwingelderveld
Zandweg in de buurt van de Davidsplassen. In het natuurgebied vind je vier verschillende soorten heide.

Al wandelend geniet je onderweg van de vele vennetjes. De Dwingeloose Heide ligt in het noordoosten wat hoger dan in het zuidwesten. De vennen vormen een soort bakjessysteem. Ertussen ligt een drassig gebied. Elke keer als het flink regent, vullen de vennen zich en als een hoog ven overstroomt dan sijpelt het water via het drassige tussengebied (waar onder andere hoogveen en dopheide groeit) een ‘bakje’ verder. Uiteindelijk komt het water via een leisloot deels in de Ruiner Aa en deels in de Oude Dwingelder Vaart terecht. Tijdens de tocht loop je in de Anserdennen een paar honderd meter langs de leisloot.

Oude zaden komen tot leven

Net als op veel andere plekken in Nederland heeft ook de de Dwingeloose Heide te kampen met verdroging en stikstof. Als je in de zomer deze route loopt, zie je de gevolgen: een droge leisloot en terugtredende oevers bij de vennen. Een van de consequenties is dat de Dwingeloose Heide nogal aan het vergrassen is door het pijpenstrootje.

Dat savannegevoel is dus eigenlijk niet zo positief? “Inderdaad”, bevestigt Krol, “het pijpenstrootje verdringt de heidestruiken en kruidachtigen. We proberen dat tegen te gaan door schapen en koeien te laten grazen. Op sommige plekken zetten we nu een speciale beheermaatregel in: drukbegrazing. Op een klein stukje van de heide plaatsen we wolfwerende flexnetten, zodat de schapen alles kaalvreten. Vooral pijpenstrootje vinden ze lekker. Zo wordt het er weer licht en luchtig. Op de kale stukken kunnen oude heidezaden zo weer ontkiemen.”

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Wandelen in nationaal park Dwingelderveld

Roots heeft een wandelroute uitgezet over de Dwingeloose Heide en de Anserdennen in het Drentse nationale park Dwingelderveld. De route start bij het bezoekerscentrum Dwingelderveld. De wandelroute is 14,3 km. Je kunt de route ook inkorten naar 9,7 km. De gps-track van de route kun je gratis downloaden.

De volledige routebeschrijving en de routekaart staat in het meinummer 2024 (zie onderaan bericht) van Roots.

Meer wandelinspiratie

  • Voor wandelaars is het lopen over een vlonderpad altijd een aangename verrassing. Vanaf zo’n pad kun je vaak perfect dieren en planten bekijken. Roots tipt 11 fraaie vlonderpaden in Nederland.
  • De provincie Drenthe is een walhalla voor wandelaars. Je vindt er stilte, ruimte en grote natuurgebieden. Met deze 8 wandelroutes door Drenthe ontdek je onder meer de beekjes van de Drentsche Aa en je wandelt langs het bolwerk van de tapuit.
  • Deze route staat ook in de nieuwe wandelgids van Roots: De mooiste STILTEWANDELINGEN van Nederland. Die gids bevat 16 wandelroutes door stiltegbieden en stille natuurterreinen.

Tekst: Monique van Klaveren Foto’s: Ernst Kremers

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."


Schrijf je nu in voor de nieuwsbrief

Ontvang elke week het laatste natuurnieuws van Roots!


Meer Wandelen