Op een paar plekken in Nederland vind je een eeuwenoud heuvellandschap met panoramische vergezichten. Het heuvelachtige Rijk van Nijmegen is zo’n plek. Roots wandelt over de Duivelsberg en Landgoed Nederrijk, en ontdekt tijdens een ruige herfstwandelroute de schoonheid en de stilte van de stuwwal.
Voor panoramische vergezichten hoef je echt niet per se naar Zuid-Limburg. Ook in het heuvelachtige Rijk van Nijmegen rond Berg en Dal zijn de heuvels steil en de uitzichten fraai. De stuwwal is hier gevormd in de Riss-ijstijd, de derde en voorlaatste ijstijd. Een ijsmassa heeft het land tot grote hoogten voor zich uit gestuwd, en dus wandel je hier op steile boshellingen langs doorkijkjes tot ver over de Ooijpolder. Ook passeer je bronnen en beekjes, maar ook weelderige boomgaarden en akkers. Allemaal typische landschapselementen van een stuwwalgebied.
In Berg en Dal ken je misschien wel de populaire N70-wandelroute of delen van het Pieterpad. Vermijd daarom, als het even kan, in de weekenden dit gebied vanwege de drukte. Maar in de herfst is het Duivelsberggebied een levend Bob Ross-schilderij, dan móét je wel gaan. Liefst dus wel op een doordeweekse dag, parkerend aan de ‘overkant’ bij het Fletcher Hotel (altijd plek) op Landgoed Holthurnsche Hof. Dit grenst aan Landgoed Nederrijk en dat is het geheim van deze herfstwandeling: het zijn deze landgoederen waar je veel rust vindt.
Wandelen op de Duivelsberg
Maar eerst naar de Duivelsberg, en dat betekent hoogtemeters maken. Voordat je het hoogste punt van 76 meter boven NAP nader, kom je in een idyllisch dal met vlechtheggen en houtwallen, waar een vogelconcert steevast is inbegrepen. In het Dal van Palland flossen lakenvelders hun tanden met het natte gras. Ze grazen tot november een paar maanden op de oude perceeltjes met hellingknikken (graften; vermoedelijk al zo toegepast door de Romeinen die hier geboerd hebben naast hun steenovens). Heggen van meidoorn, sleedoorn, haagbeuk en veldesdoorn vormen hun natuurlijke begrenzing en zijn tegelijkertijd het beschutte thuis van allerlei struweelvogels en insecten. Palland staat voor ‘nat land’ en dat is precies waarom je hier zoveel zeldzame soorten ziet, zoals orchideeën, sleutelbloem en de zwartblauwe rapunzel.
De Duivelsberg is een bronbos, wat betekent dat het water op natuurlijke wijze aan de oppervlakte uittreedt, en dat levert een bijzonder vochtige en voedselrijke bodem op. De bron voedt het enige stromende beekje op de route, de Filosofenbeek. Aan de randen groeien goudveil, ijle zegge, bittere veldkers en nog wat soorten die profiteren van het constante nat – en ook de zwarte els en de es hebben het hier goed. Niet te snel over dat kleine watertje heen stappen dus, daarvoor is het te groots.
De rust van Landgoed Nederrijk
Via kronkelpaadjes geflankeerd door boomstronken kom je uit bij de ‘eigenlijke’ Duivelsberg. Het is de plek waar de middeleeuwse burcht de Mergelpe stond – verwoest in de vroege 11e eeuw. Op de motte, een van de twee burchtheuvels van weleer, geniet je van vergezichten over de polder tot aan Arnhem en de Veluwezoom. Van frontliniegebied naar een vredige bult met wuivende varens: het kan verkeren.
Hier laat je het drukste deel van de route achter je en wandel Landgoed Nederrijk op. Zodra je via een modderig klimmetje de weilanden bereik, overvalt je een rust die de rest van de wandeling bij je blijft. Het zijn weer de open velden die hier lucht geven: ze zijn nog weidser. Je loopt vanuit het bos zo de oude karrensporen van Groesbeek op. De zandpaden door de weilanden hebben namen als Bonnestakebuske, Kiekuutklef, De Dinne van Gistere en Hoge Klef – klef is heuvel in het dialect – en bieden een prachtig 360˚-uitzicht over het glooiende boerenland en de in herfstkleuren getooide boomtoppen.
Wandel zelf over de Duivelsberg
Het start- en eindpunt van deze Roots-wandeling over de Duivelsberg en Landgoed Nederrijk is de parkeerplaats bij Fletcher Landgoed Hotel Holthurnsche Hof. De routekaart, de routebeschrijving en de complete reportage vind je in het novembernummer (editie 11 2025 )van Roots. De gps-track van deze wandeling kun je downloaden via: rootsmagazine.nl.
Meer wandelinspiratie
- In samenwerking met Staatsbosbeheer wandelt Roots in 2025 tien Boswachterspaden. In het Groningse Westerwolde ligt Boswachterspad Ter Wupping en Roots wandelt mee met boswachter Jelka Vale: “Bijna altijd zie je hier reeën.”
- Houd je van de Dutch Mountains? Roots heeft onlangs een wandelgids gemaakt met de mooiste berg- en woestijnwandelingen van Nederland.
- Bossen zijn niet alleen goed voor je gezondheid, ze zijn ook mooi om doorheen te wandelen. Ontdek zelf de kracht van bossen met deze 6 natuurrijke boswandelingen van Roots.
Tekst: Lizanne Croonen / Foto’s: Edwin Giesbers
