Elk jaar trekken honderdduizenden kraanvogels vanuit Scandinavië naar hun overwinteringsgebieden in het zuiden. Op iets meer dan 100 kilometer van de Nederlands-Duitse grens ligt een belangrijke rustplaats voor vele tienduizenden kraanvogels, die daar tijdelijk verblijven voordat ze hun reis voortzetten. Natuurfotograaf Edwin Giesbers nam een kijkje in de buurt van hotspot Diepholz.
Wie kraanvogels zegt, zegt Diepholz. Of beter gezegd: Diepholzer Moorniederung, een Natura 2000-gebied in de omgeving van de kleine stad Diepholz in Duitsland. Dit deel van Naturpark Dümmer is een van de belangrijkste rustplekken voor kraanvogels tijdens hun lange migratie naar het zuiden. De aantallen kraanvogels die er tijdelijk verblijven zijn onwaarschijnlijk groot: in sommige jaren wel meer dan 100.000 exemplaren.
In het gebied liggen vijftien hoogvenen, die door de kraanvogels worden gebruikt om in alle rust en veiligheid te overnachten. “Het rustseizoen begint meestal in oktober, met een piek die vaak eind oktober, begin november valt”, vertelt Jonas Wobker, van de Bund Diepholzer Moorniederung, de organisatie die verantwoordelijk is voor het beheer van het gebied. “Die piek kan echter per jaar verschillen. Het aantal kraanvogels hier neemt over het algemeen in november weer af”, aldus Wobker. De meeste trekken dan naar een volgende tussenstop bij het Franse Lac du Der-Chantecoq, om vervolgens door te vliegen naar hun overwinteringsgebieden in Zuid-Europa en Noord-Afrika. Maar ook in de winter kun je in de Diepholzer Moorniederung nog steeds kraanvogels zien. “Afhankelijk van het weer overwinteren enkele duizenden kraanvogels in de hoogveengebieden van de Diepholzer Moor”, vertelt Wobker. Een duidelijk effect van de tegenwoordig zachtere winters.
Lees ook:
Rond februari maak je kans op het zien (en horen!) van groepen kraanvogels
Maïsakkers
Waar gerust wordt, moet ook gegeten worden. En dat kan in de landbouwgebieden rondom de hoogvenen. Bij zonsopkomst verlaten de kraanvogels massaal de hoogvenen om in die nabijgelegen gebieden te gaan foerageren. Ze komen vooral af op de restanten van maïs op de akkers. Op een vroege mistige ochtend zit ik samen met reisgenoot en vriend Peter van Wieringen in de auto, aan een rustige landweg langs de rand van zo’n akker. Verderop loopt een klein groepje kraanvogels. Het zijn enkele paartjes oudervogels met verschillende jonge vogels van het afgelopen jaar. Die zijn duidelijk herkenbaar aan hun nog overwegend bruine verenkleed, in tegenstelling tot de grijsblauwe kleur van de volwassen vogels. Ook ontbreken de kenmerkende rode vlek en de zwart-witte tekening op de kop nog.
De kraanvogel als Nederlandse broedvogel
Na eeuwen van afwezigheid keerde de kraanvogel in 2001 officieel als broedvogel terug in Nederland. Inmiddels hebben we weer circa 70 broedparen, waarvan bij 53 paren een nest werd vastgesteld. Een recent kraanvogelsucces was er ook in de Peel, een natuurgebied op de grens van Limburg met Noord- Brabant. Dankzij inspanningen om het hoogveen in de Peel te vernatten, werd het gebied geschikt om te broeden. Dat resulteerde in 2022 en 2023 in de eerste jongen.
Bekijk ook:
De paringsdans van kraanvogels op het Dwingelerveld
Vogelgriep treft ook kraanvogels in Duitsland
Na de publicatie van dit artikel is vogelgriep vastgesteld bij kraanvogels in Duitsland, zo meldde Sovon Vogelonderzoek Nederland in een bericht op Facebook op 25 oktober. In totaal waren op dat moment al duizenden dode kraanvogels gevonden, aldus Tagesschau. In Diepholz Kraniche zijn de eerste dode kraanvogels ook al gevonden.
Check hier de laatste updates over de vogelgrieptesten in 2025 in Nederland per maand, van het Dutch Wildlife Health Centre (DWHC): een onafhankelijk expertisecentrum voor ziekten bij in het wild levende dieren. DWHC is ook het centrale aanspreekpunt voor het melden van dood gevonden wilde dieren.
Lees ook deze 8 vragen en antwoorden over vogelgriep van Vogelbescherming Nederland.
Meer zien en lezen
- Bekijk ook deze mooie filmbeelden die Edwin Giesbers maakte van kraanvogels
- Kraanvogels fotograferen, zo pak je dat aan
Wist je dat je Roots ook in een app kunt lezen? In de Mijn Magazines-app vind je alle verhalen uit het tijdschrift plús dagelijks nieuwe online artikelen. Roots-abonnees kunnen alles gratis lezen, inclusief 25 andere titels, variërend van FietsActief tot Flow. Meer info vind je op mijnmagazines.nl.
Tekst en foto’s: Edwin Giesbers
