Velen zullen hem kennen via de webcams van ‘Beleefde lente’: de steenuil. Je bent meteen verkocht als dit kleine aandoenlijke uiltje je voor het eerst aankijkt met die grote, felgele en naar voren gerichte ogen. Helaas gaat het aantal broedparen al jaren achteruit. Om hier extra aandacht voor te vragen, hebben Vogelbescherming en Sovon Vogelonderzoek Nederland 2026 uitgeroepen Jaar van de steenuil.
In de eerste helft van de twintigste eeuw was de steenuil in ons land nog een algemene broedvogel, die alleen op de Waddeneilanden ontbrak. Inmiddels is zowel zijn verspreidingsgebied als het aantal broedvogels sterk afgenomen. Werd de populatie in de jaren vijftig nog op 25.000 paren geschat, inmiddels is dat teruggelopen tot 8000-9500 paren (telling 2018-2020). Deze terugloop heeft alles te maken met de intensivering van de landbouw. De steenuil houdt namelijk van kleinschalig, halfopen agrarisch landschap met veel rommelhoekjes. Daardoor komt hij tegenwoordig vooral nog voor in regio’s waar dit type cultuurlandschap nog te vinden is, zoals de Achterhoek, Twente en delen van Noord-Brabant en het rivierengebied.
Zelf meedoen
Sovon gaat komend jaar verschillende onderzoeken uitvoeren, waaronder een analyse van de verschillen in overleving tussen zand- en kleigrond. Op de zandgronden van ons land doet de steenuil het namelijk beter. Op die manier hopen ze beter te weten te komen hoe we de steenuil in Nederland het beste kunnen helpen. Je kunt zelf ook meehelpen door waarnemingen te melden van steenuilen zodat hun verspreiding nog beter bekend wordt. En zelf zoveel mogelijk geluiden op te nemen en deze ook door te geven. Binnenkort verschijnt op deze pagina op de website van Sovon meer info hoe je dit kunt doen.
Luisteren naar de steenuil
Denk je aan uilengeluiden, dan denk je al snel aan de karakteristieke bosuil-klank uit spannende films. Het geluid van de steenuil is echter compleet anders. In deze podcast van Notenkrakers leggen we uit hoe dat klinkt.
Meer weten over de steenuil?
- Een uitgebreid artikel over hoe en waarom natuurbeschermers zich al jarenlang inzetten voor het behoud van de steenuil verscheen eerder in de Roots van april 2022.
- Bekijk dit prachtige steenuilenfilmpje dat natuurfotograaf Edwin Giesbers maakte over steenuilen.
- Roots geeft zeven tips voor het fotograferen van steenuilen.
- Dat de steenuil een zeer geliefd onderwerp is voor natuurfotografen blijkt wel uit het feit dat deze prachtige vogel vele malen werd uitgeroepen tot Foto van de Maand of Natuurshot van de week.
Vind je vogels kijken leuk, dan is het Roots Vogelmagazine zeker iets voor jou. In het laatste nummer staat onder andere een uitgebreid artikel over het herkennen van de diverse soorten ‘grote’ uilen in Nederland en België.
Foto bovenaan: iStock
