Het is niet de kleur en ook niet de grootte, het is de vorm die de aardster laat opvallen. Zoals de naam al zegt: deze paddenstoel herken je meteen aan de stervorm. Wat zijn de mooiste plekken in Nederland en België waar je aardsterren kunt tegenkomen?
Meijendel (Zuid-Holland)
Volgens Leo Jalink is Meijendel een goede plek om aardsterren te vinden: “Sommige aardsterren houden immers van kalkrijke gebieden zoals dit duingebied tussen Den Haag en Wassenaar. Er komen heel veel verschillende soorten voor. Zoals gekraagde aardster, baretaardster, heideaardster, bruine aardster, forse aardster en peperbus.”
Waar: vanaf de parkeerplaats P1 Meijendel (Meijendelseweg 30, Wassenaar) start een paaltjeswandeling van 1,5 km. Je kunt ook zelf een wandeling samenstellen. Tip: ga doordeweeks, in het weekend is het vaak druk.
Prachtige Roots-wandeling van 11 km: rootsmagazine.nl/wandelen/wandelen-meijendel.
Ook te zien: rafelige parasolzwam, piekhaarzwammetje, bundelmycena, groene mycena, gesteelde stuifbal.
Horeca: Boerderij Meyendel (meyendel.nl).
De Panne (Vlaanderen, BE)
Een van de laatst ontdekte nieuwe soorten in België is de viltige aardster, die in Nederland zeer zeldzaam is maar wel al eerder werd gesignaleerd (en nog steeds trouwens). De Belgische primeur vond volgens Nature Today plaats op 28 september 2014 in een elzenbosje tussen De Panne en Koksijde (België). Ook in september 2023 werden in deze omgeving volgens Waarnemingen.be nog steeds viltige aardsterren aangetroffen. In Nederland is de viltige aardster overigens minder zeldzaam. Je komt hem onder meer tegen in natuurgebied Berkheide bij Wassenaar.
Waar: vertrek voor een wandeling door de Oosthoekduinen vanaf het bezoekerscentrum De Duinpanne, Olmendreef 2, De Panne (west-vlaanderen.be/domeinen/duinpanne).
Tip: in het ernaast gelegen Calmeynbos vind je ook veel paddenstoelen.
Ook te zien: zandtulpje, duinfranjehoed, kroontjesknotszwam en viltig judasoor.
Horeca: Bezoekerscentrum De Duinpanne.
Standvastig
Aardsterren komen vaak elk jaar terug op dezelfde plek of vlak in de buurt van de hotspot waar je ze eerder hebt gezien. Dat komt doordat de schimmeldraden lang blijven leven, waardoor telkens nieuwe vruchtlichamen (aardsterren) aangroeien. De sporen kunnen overigens wel honderden kilometers ver meegevoerd worden met de wind.
120 aardstersoorten
Wereldwijd zijn 120 aardstersoorten bekend, waarvan 21 in Nederland en België – het weerhuisje en de peperbus meegerekend. Ze wijken van elkaar af door hun vorm, grootte, kleur of aantal slippen.
Makkelijk te herkennen
Eerst groeit de aardster als een ui, vaak half onder de grond. Daarna barst de buitenste laag open in de vorm van een ster en drukt de paddenstoel boven de grond. Het binnenste deel van de wand blijft intact en vormt het bolletje met daarin de sporen.
De opening van het bolletje lijkt op het puntje van een granaatappel en wordt ‘mond’ genoemd, omdat de sporen daaruit losgelaten worden. Om de mond zit soms een randje, de zogeheten ‘hof’. Soms heeft dat een andere kleur dan de rest van de paddenstoel.
Paspoort van de aardster
Naam: aardster (Geastrum, Myriostoma).
Familienaam: Geastraceae.
Uiterlijk: meestal is de buitenlaag wit, beige, gelig of bruin, mede afhankelijk van hoe oud de aardster is (hij kan steeds donkerder worden). Die buitenlaag scheurt open in de vorm van een ster. In het midden zit een bol, al dan niet op een steeltje. De mondopening is geplooid of gewimperd en kan variëren in kleur.
Grootte: 2 tot 12 centimeter, afhankelijk van de soort.
Voedsel: dood plantenmateriaal.
Periode: het hele jaar, met een piek in de herfst en winter.
Meest voorkomende soorten: gekraagde aardster, forse aardster, gewimperde aardster, baretaardster en peperbus.
Verspreiding: aardsterren komen zowel in Nederland als in België op diverse plaatsen voor. Meestal in kalkrijke duinen of zanderige bossen.
Aantallen: niet bekend. Wel staan nagenoeg alle aardsterren op de Rode Lijst.
De andere 3 hotspots lees je in Roots oktober, nu in de winkels en eenvoudig te bestellen via de webshop.
Meer lezen
- Van draaddunne mycena’s tot kleverige koraalzwammetje: fotogenieke paddenstoelen
- Met zijn rode hoed en witte stippen is de vliegenzwam een van de meest tot de verbeelding sprekende paddenstoelen. Dus de moeite waard om van dichtbij te bekijken. Bovendien kun je dan meteen nog wat andere interessante soorten meepikken. Roots tipt 5 hotspots van de vliegenzwam.
- Prachtig, deze vliegenzwam in pasteltinten.
Tekst: Monique van Klaveren
Foto bovenaan: Martinus Top
