De blauwe zeedistel was dertig jaar geleden nog een zeldzame verschijning. Vanwege zijn aparte uiterlijk werd hij vaak geplukt, gedroogd en als souvenir bewaard. Sinds 1991 is de plant beschermd en vind je weer meer bloeiende zeedistels. Zoek ze vooral op plekken waar zand stuift.
Het is een opvallend fraaie en decoratieve verschijning, de metaalblauw en groen gekleurde struikjes van de blauwe zeedistel. Geen wonder dat de ‘duunstiekel’, zoals hij in de volksmond wel wordt genoemd, veelvuldig werd geplukt door strandgangers. In de tweede helft van de vorige eeuw bezochten steeds meer mensen de Nederlandse stranden. En de blauwe zeedistels, die toen nog overal langs de kust voorkwamen, werden een gewild product om te plukken. Hun voorkomen op rul zand maakte het gemakkelijk om ze met wortel en al uit te trekken en eenmaal gedroogd gingen ze als souvenir jaren mee. Blauwe zeedistels verdwenen daarom met bosjes tegelijk in droogboeketten, die toentertijd menig toilet sierde. Met als gevolg dat ze in de jaren tachtig vrijwel overal verdwenen waren.
Meer bloeiende zeedistels
Ook de nieuwe trend in kustbeheer, het vastleggen van stuivend zand met helmgras, deed de zeedistel bepaald geen goed. Hij gedijt juist goed op open, min of meer stuivend kalkrijk duinzand. Sinds 1991 staat de soort op de lijst van beschermde planten in Nederland en inmiddels gaat het een stuk beter met deze bijzondere zeedistel. Sterker nog: door de sterke opkomst van massaal strandtoerisme is hij hier en daar zelfs een boulevardplant geworden. Hij profiteert van rulle strandopgangen. Bovendien laten steeds meer natuurbeheerders het zand weer als vanouds stuiven.
Harkwesp
De blauwe zeedistel is als nectarplant bijzonder in trek bij bijen en vlinders, zoals dagpauwoog en Sint Jansvlinder (foto in de kop). Van de vele insecten die de bloemen bezoeken, zijn de zogenoemde harkwespen de meest bijzondere. Deze wespen leven op open zand en danken hun naam aan het ‘aanharken’ van het zand bij de nestopening. Lange doorns aan de voorschenen fungeren daarbij als hark.
Kijktip
Je vindt de blauwe zeedistel in kustduinen, op stuivend kalkrijk duinzand. Zoek vooral vlak achter de zeereep en langs de strandopgangen op de Waddeneilanden, Zeeuwse en Zuid-Hollandse eilanden, zeedorpen en omgeving. Sporadisch rond het IJsselmeer. Bloeitijd: juli tot september. De komende weken zijn ze op hun mooist.
Je leest hier meer over de blauwe zeedistel.
Later dit jaar kleurt het zeekraal bijzonder fraai op langs de kust. Vijf hotspots om dat te zien.
Foto bovenaan: Sint-Jansvlinder op bloeiende blauwe zeedistel, foto Paul Böhre.
Wat je leest in Roots november:
- November + treevember: aanpoten!
- Successtory: de oehoe
- Herfstwandelen in het spoor van de Hierdense Beek (+ routekaart)
- Natuurommetje bij Zuidlaren
- De mooiste lezersfoto’s van eekhoorns
- Film ‘Het wilde België’: in gesprek met de maker
- 11x pretty in pink, van zoutmeer tot roze dolfijn
En nog veel meer. Bestel deze Roots snel – binnen Nederland betaal je geen verzendkosten.
