Oranje boven in de natuur

Kijk niet vreemd op als je juist op Koningsdag een vlinder ziet vliegen met oranje vleugeltoppen. Of een eend op ziet dobberen met een oranje kroon. Ze bestaan echt: het oranjetipje, de krooneend, zelfs de koningseider. Oranje boven in de natuur!

Het kan op Koningsdag a.s. maandag zomaar gebeuren. Dat er een vlindertje met werkelijk knaloranje vleugeltoppen voor je uit vliegt. Dat is het mannetje van het oranjetipje, een prachtig vlindertje dat te herkennen is aan de oranje toppen van de vleugels. Ze patrouilleren nu langs paden en bosranden en zitten soms achter de vrouwtjes aan, die de oranje vlek missen. Zowel het mannetje als het vrouwtje hebben groen met witte blokjes op de onderkant van de achtervleugel. Die zie je vooral als ze met dichtgeklapte vleugels rusten op de bloemknoppen. Ze vliegen rond plantensoorten als look-zonder-look en de pinksterbloem, want hierop leggen ze hun eitjes.

Het mannetje oranjetipje op pinksterbloem. Foto: Wessel Veenbrink

Oranje boven

Maar pas echt oranje boven is de krooneend. Het mannetje heeft een oranjebruine kop en een oranje kroon. In 1940 werd deze opvallend fraai gekleurde watervogel voor het eerst in Nederland gezien. Maar vooral in de laatste twee decennia breidt de populatie zich uit. Momenteel broeden er in Nederland meer dan 250 paren, dus 500 volwassen vogels en een onbekend aantal jongen. In de landen om ons heen is de soort nog steeds schaars. Pas in Frankrijk (met name de Camargue) en Spanje (Ciudad Real) kom je ze in veel grotere aantallen tegen.

De krooneend is toppunt van oranje boven. Foto: André Pijl

Koningseider

Er is ook een eend die zelfs koningseidereend wordt genoemd. Vorig jaar verbleef er een tijdje een op Texel. Het is ook nog eens een hele mooie eend om te zien, met zijn blauwgrijze kop, kleurrijke snavel en zwarte zeiltjes op zijn rug.

Opvallende verschijning, de koningseider bij Texel.

Kijktip

Zoek oranjetipjes vooral in de buurt van look-zonder-look en pinksterbloem, waarop ze ook hun eitjes leggen. Hun aantal varieert sterk van jaar tot jaar. Je kunt ze overal tegen komen in Nederland, maar de meeste kans maak je in het oosten. Ze vliegen tot eind mei. Krooneenden zijn in het broedseizoen vooral te vinden in de waterleidingduinen, het Vechtplassengebied en in de Randmeren rond Flevoland. Later in het jaar verschijnen ze op meer plekken.

Vind je vogels kijken leuk? Roots geeft twee keer per jaar een speciaal Vogelmagazine uit. Het voorjaarsnummer van 2022 is nu zonder extra verzendkosten te bestellen.

Er worden momenteel opvallend veel oranjetipjes waargenomen.