Schildpadden in Europa – wereldburgers

Marloes Blom

13 juli 2022 .

Een Griekselandschildpad, vers uit het ei

Schildpadden komen wereldwijd voor, op bijna alle continenten en in de meeste wereldzeeën. De meeste soorten leven in tropische en subtropische gebieden, maar sommige schildpadden doen het ook prima in gematigde klimaten. Zelfs in Nederland kun je ze tegenkomen, al is hun bestaan hier nogal moeizaam. Natuurfotograaf Edwin Giesbers toont je een paar prachtige soorten en vertelt hun verhaal in de dubbeldikke zomereditie van Roots, nu in de winkels en via de webshop

Schildpadden zijn intrigerende dieren, met hun prehistorische uiterlijk. Wat ook logisch is, want deze reptielen leefden 200 miljoen jaar geleden al op aarde en zijn sindsdien amper van uiterlijk veranderd. Er zijn zo’n 355 soorten, verdeeld over 14 families. Die families leven in drie typische leef­ gebieden: er zijn landschildpadden, zee­ schildpadden en zoetwaterschildpadden. Afgezien van de Noord­ en Zuidpool en enkele extreem hete, droge gebieden hebben schildpadden zich gedurende vele millennia vrijwel overal weten te handhaven. Maar zoals zo vaak heeft de invloed van de mens een heel negatieve impact op tal van soorten.

De hiërogliefensierschildpad komt ook in Nederland voor | Foto Edwin Giesbers

Levend schild

Wie weleens een schildpad heeft geobserveerd zal zich verbaasd hebben over de trage manier waarop het dier zich beweegt. Alles lijkt in slow motion te gebeuren: lopen, het draaien van de kop en zelfs eten gaat tergend langzaam. Voor een cursus mindfulness hoeven schildpadden zich wat dat betreft niet in te schrijven; stress lijkt hen volkomen vreemd.

Niet alleen de motoriek is traag, ook het hart klopt langzaam, met maar 25 slagen per minuut. Misschien heeft dat te maken met de rust die het meedragen van je eigen woning biedt. Het rug­ en buikschild van de schildpad zijn aan de randen vergroeid en vormen zo een pantser dat een uitstekende bescherming biedt tegen allerlei predatoren. Behalve tegen de lammergier, die neemt de schildpad mee naar grote hoogte en laat hem dan op de rotsen vallen. Daar is zelfs het stevige schild van de schildpad niet tegen bestand.

“Wat weinig mensen weten is dat het schild ‘levend’ is”, vertelt Merijn Kerlen, schildpadexpert en al 20 jaar stamboek­ houder van bedreigde Oost­Aziatische schildpadden bij de European Studbook Foundation (een non­profitorganisatie die zich ten doel stelt om stamboeken van reptielen en amfibieën bij te houden, red.). “Direct onder de schildplaatjes zit een heel dunne, zachtere laag met bloedvaatjes. Daaronder bevindt zich het stevige bot. Als je goed kijkt, kun je in de afzonderlijke schildplaatjes vaak ook groeiringen zien, vergelijkbaar met groeiringen bij bomen. Een mooi schild kan ook een bedreiging zijn voor een schildpad, omdat die geregeld als souvenir worden gebruikt; bij sommige inheemse stammen in bijvoorbeeld Afrika dienen de schilden als relikwie.”

Meer over de Griekse landschildpad en de Europese moerasschildpad én de schildpadden in Nederland lees je in de dubbeldikke Roots van juli-augustus. 

schildpadden

Een Griekse landschildpad, vers uit het ei | Foto Edwin Giesbers

CREDITS: TEKST EN FOTO’S EDWIN GIESBERS

Meer lezen over en zien van schildpadden

Dubbeldikke Roots

Roots juli augustus 2022
Wat je nog meer leest in deze dubbeldikke Roots:

  • Kleurrijke kijkers: blauwe ogen in de dierenwereld. Hier kun je vast 3 paar blauwe ogen bewonderen.
  • Zomerwandelen op de Strabrechtse Heide
  • 5x de grootste meren ter wereld
  • Paradijsvogels in prenten
  • Natuurommetje in libellenoase het Woldlakebos
  • Fascinerende zeesterren
  • 5x hotspots vuurlibel
  • Pimpernelblauwtje vindt nieuw thuis
  • Natuurtrektocht in De Maashorst
  • Rendez-vous met reeën

Pak ‘m dus mee uit het winkelschap of bestel ‘m eenvoudig hier.


Schrijf je nu in voor de nieuwsbrief

Ontvang elke week het laatste natuurnieuws van Roots!


Meer Nieuws