De kwestie: wordt het wettelijk verplicht dieren beter te behandelen?

Marloes Blom

18 april 2023 .

wet dieren

In de rubriek ‘De kwestie’ gaat het over de achtergrond van een actuele gebeurtenis, situatie of visie op het gebied van natuur die tot ophef leidt. Deze maand, in Roots april: wordt het wettelijk verplicht dieren beter te behandelen? De wijziging in de Wet dieren zou in januari 2023 worden ingevoerd, maar dat is niet gebeurd. Met reden, zegt de minister van Landbouw. Onzin, zegt onder meer de Partij voor de Dieren.

Bijna twee jaar geleden werd in het parlement een wijziging aangenomen in de Wet dieren, die het verbiedt dieren zo te behandelen dat ze geen natuurlijk gedrag kunnen tonen. De wet zou vanaf 1 januari van dit jaar worden ingevoerd, maar de minister van Landbouw heeft dat uitgesteld, omdat de wet in zijn huidige vorm onuitvoerbaar zou zijn en verduidelijking nodig heeft. Onterecht, menen de Partij voor de Dieren en dierenbeschermingsorganisaties.

Waar gaat het precies om?

In het voorjaar van 2021, na Tweede Kamerverkiezingen en in een periode dat er nog geen nieuw kabinet was geformeerd, namen de Tweede en ook de Eerste Kamer een amendement aan op de nieuwe Wet dieren. Dat amendement, ingediend door de Partij voor de Dieren, stelt dat het niet langer is toegestaan om dieren in de veehouderij in Nederland pijn te doen of in hun welzijn te benadelen door ze op een bepaalde manier te huisvesten. Als voorbeeld in het amendement wordt het afknippen van de staarten van biggetjes genoemd (dat gebeurt omdat biggen aan elkaars staarten gaan bijten als ze voortdurend dicht op elkaar zitten) of het onthoornen van kalfjes en geiten.

Volgens het amendement op de nieuwe wet Dieren, die per 2023 zou worden ingevoerd, mogen de staartjes van biggen niet meer worden afgeknipt. Het amendement stelt immers dat men dieren in de veehouderij in Nederland niet langer pijn mag doen of in hun welzijn mag benadelen, door ze op een bepaalde manier te huisvesten. De staartjes van biggen worden afgeknipt omdat ze elkaars staarten afbijten als ze voortdurend dicht op elkaar zitten. Foto: Getty Images

En waarom kon dit amendement volgens de minister van Landbouw niet worden uitgevoerd?

Minister van Landbouw Staghouwer, die in januari 2022 in het nieuwe kabinet Rutte IV aantrad, stelde dat het niet uitvoerbaar was, omdat een belangrijke zinsnede in het amendement tot discussies en rechtszaken zou kunnen leiden.

Er wordt namelijk gesteld dat bepaalde behandelingen van dieren niet toegestaan zijn zonder ‘redelijk doel’. En over wat precies een ‘redelijk doel’ is, zou juridische onenigheid kunnen ontstaan. Dit werd ook gesteld door juristen op het ministerie van Landbouw en de landsadvocaat. Daarom werd in het regeerakkoord van het nieuwe kabinet opgenomen dat er een ‘convenant’ zou moeten komen waarin, in samenwerking met de betrokken sectoren, preciezer wordt vastgelegd wat wel en niet meer mag na inwerking treden van de wet.

Dat riekt naar een nieuw ‘geitenpaadje’, of niet?

“Nee, dat denk ik niet”, zegt Bram van Ojik, voormalig Tweede Kamerlid van Groen Links, die op verzoek van het ministerie leiding geeft aan het overleg voor het ‘convenant dierwaardige veehouderij’. “De minister heeft benadrukt dat hij het doel van de wet onderschrijft en zoekt naar een manier waarop het ook daadwerkelijk in de praktijk uit te voeren is. Dat betekent bijvoorbeeld dat stallen zo moeten zijn ontworpen en ingericht dat dieren hun natuurlijke gedrag kunnen vertonen en dat lichamelijke ingrepen aan het dier niet nodig zijn.”

Maar dat lijkt toch een beetje op uitstel, of niet?

“Dat vind ik wel”, zegt Leonie Vestering, kamerlid van de Partij voor de Dieren en opsteller van het amendement. “De wet is door het parlement aangenomen, het parlement heeft vastgesteld dat de wet per 1 januari 2023 moest worden ingevoerd, en dat is dus niet gebeurd. En volgens mij is er weinig ruimte voor interpretatie van wat nu wel of niet een redelijk doel is. In het amendement staat duidelijk dat onder een redelijk doel in elk geval niet het houden van dieren in een bepaald houderijsysteem valt, of een bepaalde wijze van huisvesting.”

Het vervolg van deze kwestie lees je in Roots april, nu in de winkel en webshop.

Meer kwesties

  • Na veel discussies gebeurt het nu: delen van de Veluwe zijn tijdens het broedseizoen gesloten voor publiek. Dat is hard nodig voor de natuur en de biodiversiteit, volgens de provincie Gelderland en de natuurbeheerders. Omwonenden en bezoekers zijn er niet allemaal even blij mee, maar leggen zich erbij neer. Maar de vraag blijft: gaat het echt helpen?
  • Is de groeiende populatie aalscholvers een gevaar voor de visstanden? Die discussie laait regelmatig op. Nee, zeggen vogelkenners: de aalscholver eet vooral kleine vissen die mensen niet eten. En bovendien groeit de populatie niet harder dan dat er voedsel voor hen is. Ja, zeggen zoetwatervissers: er zijn er veel te veel, ze eten te veel vis en we mogen ze niet bestrijden.
  • Er was al ruim 160 jaar geen enkele bever meer in Nederland. Tot 1988, toen zijn op een aantal plekken bevers uitgezet. Vanaf 2012 groeit de populatie gestaag. Op sommige plekken doen de bevers het zó goed dat ze te veel schade veroorzaken en er geen andere oplossing meer lijkt te zijn dan ze af te schieten. Is dat te voorkomen?

Wat je leest in Roots november:

  • November + treevember: aanpoten!
  • Successtory: de oehoe
  • Herfstwandelen in het spoor van de Hierdense Beek (+ routekaart)
  • Natuurommetje bij Zuidlaren
  • De mooiste lezersfoto’s van eekhoorns
  • Film ‘Het wilde België’: in gesprek met de maker
  • 11x pretty in pink, van zoutmeer tot roze dolfijn

En nog veel meer. Bestel deze Roots snel – binnen Nederland betaal je geen verzendkosten.

Tekst: Frans Glissenaar Foto bovenaan: Getty Images


Schrijf je nu in voor de nieuwsbrief

Ontvang elke week het laatste natuurnieuws van Roots!


Meer Nieuws