Van diergedrag en de sterrenhemel tot boomtakken die de windrichting verraden; als een natuurdetective ziet Tristan Gooley overal tekens en sporen in de natuur die hem de weg wijzen tijdens een wandeling. Aan Roots vertelt de Britse avonturier hoe je de natuur als kompas kunt gebruiken.
De Brit Tristan Gooley (1973) is een expert in het vinden van sporen die hem de weg naar huis vertellen. Hij zeilde solo de Atlantische Oceaan over, wandelde door het oerwoud van Borneo en reisde door de Libische woestijn met Toeareg-nomaden die hem leerden hoe te navigeren in een schijnbaar leeg landschap. In 2008 startte hij zijn eigen school voor natuurlijk navigeren onder de naam The Natural Navigator. Ook schreef hij diverse boeken, zijn meest recente is De outdoorgids voor wandelaars. Dat boek gaat dieper in op de sporen en tekens die je in het landschap kunt vinden.
In een uitgebreid interview met Roots, dat je kunt lezen in het maartnummer, vertelt hij over zijn inzichten. Hierbij alvast 3 vragen die we stelden aan Gooley.
Wat is natuurlijk navigeren precies?
“Natuurlijke navigatie is in de meest pragmatische zin: hoe kom ik van hier naar daar? Maar de manier waarop ik het benader is dat natuurlijke navigatie een verzamelbegrip is voor het begrijpen van alle aanwijzingen in de natuur. Je kunt bijvoorbeeld je pad vinden door alleen de wind te voelen – zeelieden doen dat al duizenden jaren. Maar het is ook fijn om te weten of er over zes uur een storm komt.”
Je boeken staan vol tips over hoe je de natuur kunt ‘lezen’. Is natuurlijk navigeren een vaardigheid die iedereen kan leren?
“Ik denk dat we het allemaal kunnen, simpelweg omdat we het al onbewust doen. Als we naar een winkel lopen, hebben we immers ook geen reddingsdiensten nodig. We navigeren al op natuurlijke wijze, al is het niet altijd spannend of romantisch. En nee, we gebruiken geen sterren om boodschappen te doen of naar ons werk te gaan, maar je navigeert nog steeds op een natuurlijke manier. Bij natuurlijk navigeren leg je een reeks lagen bovenop de normale manier van navigeren. Ik wil niet dat mensen denken dat natuurlijke navigatie alleen kan midden op oceanen of in woestijnen. Het kan ook in je eigen omgeving. In plaats van steeds naar een digitale kaart te staren, kun je die even wegleggen en bijvoorbeeld kijken of je aan een boom kunt zien waar het noorden is. Het verandert de route niet, maar verrijkt wel je beleving.”
Verdwalen in Nederland is lastig, behalve misschien op de Veluwe. Als je dan verdwaalt, op welke natuurtekens kun je letten onderweg?
“Alles om je heen vertelt je iets: zon, maan, sterren, planten, dieren, wind, gebouwen, allemaal. En er zijn natuurlijk een paar basisprincipes. De zon staat rond het middaguur in het zuiden, dat helpt je oriënteren. En als je grofweg weet waar je bent, kun je bijvoorbeeld de windrichting in de gaten houden. Als je elke dag even let op de wind en de wolken, bouw je een referentie op. Als je dan eens verdwaalt, kun je die referenties gebruiken de weg terug te vinden. Het gaat niet om ‘mystieke gaven’, maar om bewust patronen om je heen opmerken en onthouden. Natuurlijke navigatie is geen paranormale gave. Soms denken mensen dat je met twee vingers op je slapen kunt uitvinden waar je bent. Het is juist een combinatie van heel basale wetenschap en natuur, plus wat bewuste aandacht. En dan blijkt dat werkelijk álles je iets kan vertellen: het hoekje van een blad, het gedrag van dieren, geluiden, geuren.”
Het complete interview met Tristan Gooley lees je in het maartnummer van Roots.
Tristan Gooley schreef diverse boeken waaronder De natuur als kompas, De geheimen van het weer en Hoe lees je een boom, allemaal uitgeven door KNNV uitgeverij. Zijn meest recente boek is De outdoorgids voor wandelaars.
Meer inspiratie voor wandelaars
- Eindeloos struinen over stippellijntjes door bossen of de oever van een rivier volgen van bron tot monding: wie wandelt op topografische kaarten verovert langzaam natuurgebieden, streken en landen. Een ode aan de (wandel)kaart.
- 5 wandelroutes langs werelderfgoed in Nederland.
- Samen wandelen is gezellig, maar in je eentje op pad geeft het ultieme gevoel van vrijheid. Daarom dromen veel vrouwen van een soloavontuur. Maar is alleen wandelen als vrouw wel veilig? En hoe bereid je je erop voor?
Foto bovenaan: Getty Images
