Aan de rand van de Noord-Veluwe ligt het bosrijke landgoed Hulshorst. Vanaf hier wandel je in het spoor van de Hierdense Beek naar de voormalige Zuiderzee. Via prachtige (kasseien)paadjes en weids grasland vol ganzen kom je uit bij een uitkijktoren naast het donkerblauwe water van het Veluwemeer. De weg terug biedt ook volop natuurverrassingen.
Een fel, metalig tikkend geluid komt uit de bosrand van landgoed Hulshorst. Zoals vaak hoor je de roodborst, ondanks zijn stoplichtkleurige oranjerode borst, eerder dan je hem ziet. In de mengelmoes van herfstkleuren en zachte bundels zonlicht laat dit luidruchtige vogeltje zich sowieso lastig spotten. Iets verderop, waar de bosrand wijkt voor grasland, hangt nog een witte waas over het landschap, na een eerste nacht met lichte vorst. In een vlekkeloos blauwe lucht staat hoog nog altijd een bleke maan. Ganzen trekken over in een aerodynamische V-vorm.
Wandelen Veluwe: van landgoed naar Veluwemeer
De wandeling begint (en eindigt) bij landgoed Hulshorst. Dat ligt grofweg tussen Harderwijk en Nunspeet aan de rand van de Veluwe. Kijk je wat preciezer op een topografische kaart dan zie je dat het landgoed tussen Hierden en Hulshorst ligt. De wortels van het landgoed, dat wordt gedomineerd door beuken die nu fraai verkleuren, gaan terug tot in de 13e eeuw. Begin 20e eeuw werd het landgoed via vererving eigendom van het echtpaar Van Voorst van Beest – van Isselmuden. In 1954 verkochten zij het aan de gemeente Ermelo en sinds 1972 is landgoed Hulshorst in bezit van de gemeente Nunspeet, die het gelukkig openstelt voor wandelaars.
Het gebied waar de route doorheen slingert ligt tussen het zand van de Veluwe en het water van de voormalige Zuiderzee. Diverse beekjes doorkruisen het landschap. De mooiste is de Hierdense Beek, de langste en meest natuurlijke beek op de Veluwe. Vanaf de bron, het Uddelermeer, kabbelt dit stroompje zo’n 23 kilometer lang door de Veluwe tot het uitmondt in het Veluwemeer.
Langs kasteel De Essenburgh
De eerste keer dat de Hierdense Beek zich laat zien is vanaf het fietspad langs de doorgaande weg (Harderwijkerweg op de kaart). De beek kruipt hier onder de weg door een bosje in. Op het donkere water drijven gele herfstbladeren. Je mag best even oog hebben voor deze kleine levensader, want het is een van de weinige laaglandbeken van Nederland. Bij een laaglandbeek wordt de beek zowel gevoed door regenwater als grondwater. Vanaf hier loopt de beek om kasteel De Essenburgh heen, een plek die je even later passeert.
De met bomen omzoomde oprijlaan naar kasteel De Essenburgh is fraai voor wandelaars. Uit de bossen rondom het kasteel stijgt vogelzang omhoog. De vuurrode bladeren van Amerikaanse eiken wapperen als vlaggetjes in de wind. Het kasteel uit de 17e eeuw (1652, aldus een gevelsteen) staat hier niet toevallig. Op de vruchtbare gronden aan de rand van de Veluwe liggen meer landgoederen en De Essenburgh, die tegenwoordig als hotel fungeert én als koffiestop voor wandelaars, is er een van.
Herfstbossen en winterzwanen
Terwijl je de Mheenlanden doorkruist, lonkt in de verte al het Veluwemeer. Op de uitzichttoren die zich later aandient sta je zo’n 3 meter boven de aarde. Hier kijk je uit over zowel grasland als bruingele rietkragen en water. In november zie je hier onder meer brandganzen, kolganzen en grote groepen knobbelzwanen.
Volgens Wijnand Francke, coördinator natuurbeheer Noordwest-Veluwe bij Natuurmonumenten, “ziet het er in de winter wit van de zwanen”. Bijzonder zijn de kleine zwanen én daarnaast de wilde zwanen, die broeden dus in Scandinavië en Rusland, maar overwinteren in onder meer Nederland. Het Veluwemeer is een belangrijke plek voor ze. Je herkent de zwanen aan hun geel-zwarte snavel. Ook is dit een prima plek om bijvoorbeeld een ijsvogeltje te spotten.
Natuurgebied Bloemkampen is om nog een reden een bijzonder stuk natuur, vertelt Francke: “Het is een essenhakhoutbos waar je essenstoven vindt die honderden jaren oud zijn.” En op die enorme stoven groeien weer prachtige mossen, korstmossen en paddenstoelen. Na het stuk vlonderpad door Bloemkampen volgt het jungleachtige pad langs de Tochtsloot. Het is misschien wel het mooiste paadje van de hele route.
Wandelen Veluwe: verken deze route
De gps-track en de routekaart kun je downloaden via de website van Roots. Bekijk de onderstaande video voor een sfeerimpressie van het gebied.
Meer wandelinspiratie voor de herfst
- Ontdek de kracht van bossen met deze 6 natuurrijke boswandelingen van Roots.
- Op een paar plekken in Nederland vind je een eeuwenoud heuvellandschap met panoramische vergezichten. Het heuvelachtige Rijk van Nijmegen is zo’n plek. Roots wandelt over de Duivelsberg en Landgoed Nederrijk, en ontdekt tijdens een ruige herfstwandelroute de schoonheid en de stilte van de stuwwal. Je vindt de reportage + routekaart + beschrijving in het novembernummer van Roots.
Foto’s: Melchert Meijer zu Schlochtern
