Op de zandverstuiving van het Wekeromse Zand op de Veluwe lijkt de tijd stil te hebben gestaan. Een oerlandschap? Nee, het is pas 1.000 jaar oud. Omzoomd door 200 jaar oude statige beukenlanen en kronkelige bospaadjes met sappig jong loof. Prima plek voor een natuurwandeling.
Als een oud mannetje staat de kromgebogen den op de vlakte. Aan zijn voeten een zee van miljoenen goudgele zandkorrels die golvend tot aan de bosrand spoelt. Geen levende ziel te bekennen. Een plaatje dat je op een oud schilderij verwacht, maar niet in de 21e eeuw. “Het Wekeromse Zand is een uniek landschap”, vertelt Roy Mes, boswachter van het Geldersch Landschap en Kasteelen. “Het is een van de laatste stuifzandgebieden van Europa. In Nederland heb je onder meer nog de Soesterduinen, de Sahara bij Ommen, de Loonse en Drunense Duinen en het Hulshorster Zand. Maar in Europa is dit landschapstype zeldzaam.”
Levend zand
Langzaamaan groeide de zandvlakte de afgelopen tweehonderd jaar dicht met bomen. Van de 1,7 km2 in 1900 was er in 1993 nog maar 0,14 km2 over. Het Gelders Landschap plagde sindsdien delen af en kapte bomen. “Op dit moment zetten we zowel mensen als dieren in om het gebied open te houden. Vrijwilligers trekken boompjes uit en een aannemer sleept over de grond met een zeef. Zo komen de wortels van struiken en bomen bloot te liggen. Die drogen uit en sterven af. Om vergrassing tegen te gaan, ook van de heide, hebben we grazers gecharterd. Eerst waren het moeflons en nu hebben we heidekoeien”, vertelt Mes.
Bomenpark
Ook het bos eromheen krijgt regelmatig een facelift. “We proberen het bos diverser te maken. Zo planten we nu ook lindes, lijsterbes, zoete bes en platanen”, aldus Mes. Inderdaad is het opvallend hoeveel verschillende soorten bomen, struiken en mos je nu al ontmoet tijdens de wandeling: beuk, eik, els, hulst, larix, den, fijnspar, kastanje, berk, lijsterbes, heel veel varens en tapijten van vrolijk knalgroen haarmos.
Een bijzonder geval is het Pinetum De Dennenhorst, waar je tegen een vrijwillige bijdrage dagelijks een kijkje kunt nemen. Ook daar een grote variatie, maar dan van naaldhout. Meer dan duizend soorten zijn er zelfs een paar jaar geleden geteld. Zo kun je ronddwalen in het omheinde park tussen exotische soorten als de Macedonisch den, mammoetboom (met de prachtige Latijnse naam Sequoiadendron giganteum) en allerlei coniferen: van geel tot donkergroen, van laag tot hoog en van grillig tot keurig netjes in het gelid.
Wandel zelf door het Wekeromse Zand
In het juninummer van Roots vind je de 11 pagina’s tellende reportage (inclusief routekaart en –beschrijving). Wandel je de route liever via met gps of smartphone: download dan de gpx-track.
Meer wandelinspiratie
- Nieuwe wandelroute: vogelen en wandelen op de duintoppen van Schoorl.
- Met deze nieuwe bijzonder wandelgids van Roots vind je nog meer wandelingen door ‘woestijnen’ (en ‘bergen’) in Nederland.
- Grensregio’s zijn vaak rijk aan natuur. Grenspark KempenBroek vormt daarop geen uitzondering met iconische soorten zoals edelhert, bever, spiegeldikkopje en boomkikker. Dompel je onder in de weelderige natuur aan de zuidgrens van Nederland.
Tekst: Monique van Klaveren Foto’s en video: Ernst Kremers
