Wat te doen bij onweer tijdens een wandeling?

Daniël Mulder

22 juli 2023 .

Op een warme zomerdag kun je tijdens een wandeling door de natuur worden overvallen door onweer en bliksem. Wat moet je ook alweer doen bij onweer wanneer je niet kunt schuilen in een huis of auto? Roots geeft tips.

onweer
  1. Probeer eerst te bepalen hoe ver de bliksem is verwijderd. Daar is een handige vuistregel voor. Tel het aantal seconden tussen het zien van de bliksem en het horen van de donder. Elke 3 seconden staat voor ongeveer 1 km afstand. Is het onweer binnen een straal van 3 km (circa 10 seconden tussen donder en bliksem), zoek dan zo snel mogelijk een veilige plek.
  2. Ben je in de natuur? Schuil niet in schuren met een metalen frame of dak.
  3. Blijf uit de buurt van hoge objecten die goed stroom geleiden zoals bomen en metalen masten. Omdat lucht slecht elektriciteit geleidt, zoekt de bliksem geleiders die dat wel goed doen. Bomen dus, maar ook hoge gebouwen en scheepsmasten.
  4. Maar wat als je in het bos bent? Zoek dan een plek op met de kleinste bomen en ga gehurkt op de grond zitten met je handen over je oren. Houd je voeten bij elkaar (waarom, dat lees je bij 5).
  5. Net als in het bos, maak je je op een open plek zoals heide zo klein mogelijk door op je hurken te gaan zitten. Je voeten zet je bij elkaar. Dat heeft te maken met de zogenoemde stapspanning (stroom die na een blikseminslag in bijvoorbeeld een boom via de bodem in je lijf komt). Door je linker- en rechterbeen zo dicht mogelijk bij elkaar te zetten, blijft de stapspanning het kleinst. Koeien en paarden wordt de stapspanning geregeld fataal doordat hun voor- en achterpoten verder uit elkaar staan. De stroom gaat dan door het lijf en passeert het hart zodat ze aan een hartstilstand sterven. Daarom moet je ook niet op je rug of buik  in het veld liggen, want dan loopt de stapspanning door je hele lichaam.
  6. Ben je in een groep, houd dan ruim afstand van elkaar.
Onweer
Onweer is niet alleen gevaarlijk, het is ook spectaculair.

Hoe vaak is er onweer in Nederland?

Volgens het KNMI, onweert het gemiddeld 25 keer per jaar in Nederland. Een onweersdag is een dag waarop ergens op een weerstation van het KNMI minstens 1 donderklap wordt gehoord. Maar een dag met 1 ontlading telt dus net zo mee als een dag met 1.000 ontladingen.

Ook Météorage, een Europees onweerdetectienetwerk, houdt bij hoe vaak het onweert. In Nederland werden in 2022 14.165 wolk-aardeblikseminslagen gedetecteerd, zo staat in het Blikseminslagrapport Nederland. In 2021 waren dat er 14.274. De bliksemdichtheid is in Limburg trouwens het grootst. Noord-Holland scoort het laagst.

In de Benelux werden in 2021 maar liefst 37.629 bliksems geregistreerd.

Wat is de bliksem precies?

Bliksem is een elektrische ontlading tussen een wolk en de grond of tussen twee wolken, meldt het KNMI. Bliksem ontstaat onder invloed van sterke verticale luchtstromen die zich meestal voordoen bij grote temperatuurverschillen in de atmosfeer. Daardoor wordt de onderkant van een wolk negatief geladen terwijl de bovenkant van de wolk een positieve lading krijgt. Die spanningsverschillen kunnen leiden tot bliksemontladingen. In een bliksemstraal wordt de lucht plotseling verhit tot ongeveer 30.000 graden Celsius waardoor de lucht snel uitzet. Dat veroorzaakt de donder die je daarna hoort.

Hoe gevaarlijk is de bliksem?

Gemiddeld kan zeventig procent van de slachtoffers de klap van een blikseminslag navertellen.

Meer interessante artikelen over het weer

Foto’s: Pixabay


Schrijf je nu in voor de nieuwsbrief

Ontvang elke week het laatste natuurnieuws van Roots!


Meer Wandelen