Nu te zien en te horen: de havik

Paul Bohre

6 March 2024 .

Northern Goshawk (Accipiter gentilis) couple mating, Spain

Momenteel is in het bos de havik te zien en te horen: het is hun paartijd. Ze roepen veelvuldig en maken een opvallende baltsvlucht.

De havik komt voor in grote delen van Europa. Deze krachtige roofvogel leeft het hele jaar min of meer in hetzelfde gebied, waar zowel in de zomer als de winter voldoende voedsel aanwezig is en een geschikte plek om te broeden. Dat nest bouwen ze zelf, samen, gewoonlijk op een hoogte van 10-20 meter, vlak naast de stam van (meestal) een naaldboom. Haviken vormen zolang er met een van beide vogels niets misgaat een paar voor het leven. En ze bezetten weliswaar jarenlang hetzelfde territorium, maar dat maakt het nog geen makkie om er een te zien.

Opvallende baltsvluchten

De meeste kans maak je nu, in maart, want juist dan maken beide vogels boven het broedgebied opvallende baltsvluchten. Dat doen ze op verschillende manieren. Een ervan is een cirkelvlucht boven het territorium met een langzame vleugelslag, waarbij de onderstaartveren zijn uitgezet waardoor je onder de staart een soort van witte bol met veren ziet. Ook worden door de man met regelmaat van grote hoogte acrobatische duikvluchten uitgevoerd om de vrouw te imponeren. De vogels zijn in deze tijd ook behoorlijk luidruchtig: de man laat regelmatig een opvallend klaaglijk en buizerdachtig ‘klie-jèh’ horen.

havik
De havik is nu opvallend aanwezig in het territorium. Foto: Getty/Nick Hurst

Takkelingen

Na de baltstijd zul je de haviken nauwelijks meer zien; ze bouwen dan aan een enorm nest waarin later meestal 2-5 witte eieren worden gelegd. Vooral het vrouwtje broedt en dat doet ze vrijwel vanaf het eerste ei, toch komen alle eieren na ongeveer drieënhalve vrijwel tegelijk uit. De jongen blijven daarna vier weken op het nest, waarna ze een voor een het nest verlaten. In eerste instantie vooral op de takken rond het nest (als zogenaamde ‘takkelingen’), daarna zwerven ze nog enkele weken in steeds grotere kringen rond de broedplek. Deze jonge haviken zijn schitterend om te zien: bruin gekleurd met grote donkerbruine druppels op de borstveren. Het zal een jaar of drie duren voordat ze zelf jongen krijgen. Tot die tijd gaan ze aan de zwerf, zowel in de buurt van het nest als daarbuiten.

havik
Jonge havik die als takkeling nog een paar dagen rond het nest hangt. Foto: Paul Böhre

Meer weten over vogels?

Foto bovenaan: iStock.

HART VOOR DE NATUUR

Tips voor verantwoord fotograferen

...



Meer Vogels