Vreemde eend in de bijt

DOOR: PAUL BÖHRE

De draaihals is net een stukje schors dat leeft. Foto Roef Mulder.

Begin september is een prima tijd om naar de wadden te gaan om vogels te kijken. Ik ga een dagje naar Texel, vanuit mijn nieuwe woonplaats Schoorl ben je er zo. De boot brengt me snel naar de overkant. Ik besluit eerst naar de kop van het eiland te gaan. In de bosjes rond de vuurtoren en in de lage vallei achter de hoge duinen zitten vaak leuke, soms zeldzame vogels. De bosjes zijn op deze mooie septemberochtend helaas opvallend leeg. Ik hoor alleen af en toe een tjiftjaf roepen.

In het allerlaatste bosje met veel dood hout zie ik opeens iets bruins bewegen. Voorzichtig til ik mijn verrekijker naar ooghoogte. Vijf minuten lang blijf ik stokstijf in de struik staren, zonder iets te zien. Dan ineens kijken twee loensende ogen mij vanachter een tak aan. Een stukje boomschors beweegt, leeft! Het is een draaihals, een soort specht die een verenkleed heeft dat nog het meest wegheeft van boomschors. Ongelooflijk hoe hij zich hier schuil heeft kunnen houden, in zo’n klein geheel doorzichtig struikje. Ik kan hem even prachtig bekijken, dan vliegt hij weg en is verdwenen.

De draaihals behoort tot de spechten, maar is een vreemde eend in de bijt. Hij klimt juist niet langs boomstammen, maar leeft voornamelijk op de grond. Hij eet namelijk vooral mieren. Het onopvallende verenkleed geeft de draaihals een perfecte camouflage: bij gevaar kruipt hij dicht tegen een boomtak aan of drukt hij zich plat op de grond, waarbij hij zijn kop steeds heen en draait.

In Nederland broeden er tegenwoordig nog geen honderd paar, veel minder dan vroeger. Je ziet ze dan niet, want draaihalzen zijn in deze periode bijzonder schuw. In de uitgestrekte bossen van Scandinavië komt hij nog wel veel voor. In augustus en september trekken ze door ons land naar hun overwinteringsgebieden in Midden-Afrika. Dan maak je een betere kans om ze te zien, vooral langs de kust.

De dag erna loop ik nog een rondje in de hoop er een in de smiezen te krijgen. Maar deze keer zie ik de draaihals niet. Tot dat ik ineens een hoopje veren zie liggen. Het zal toch niet…. Ja hoor, de draaihals is blijkbaar gepakt door een sperwer. Een groot deel van zijn veren liggen op een hoop. Sperwer plukken hun prooi uitgebreid voordat ze het vlees oppeuzelen. Ongelooflijk mooie veertjes trouwens, ze zijn prachtig getekend. Een voor een bekijk ik ze aandachtig. Inderdaad, net stukjes boomschors. Voorzichtig berg ik ze op in een leeg sigarendoosjes, dat ik altijd mee neem als ik op pad ga. Een mooie aanwinst voor in onze vitrinekast thuis waar alle onze natuurtrofeeën uitgestald liggen. Hoewel ik hem natuurlijk 1000x liever weer in levende lijve had gezien.

Wat een mooie veren!