Levende woestijnen in het klein, dat zijn zandverstuivingen. Op zonnige dagen loopt de temperatuur er flink op, terwijl het er ’s nachts juist snel afkoelt. De wind heeft er vrij spel en de herfst kan er guur en nat zijn. Een uitdaging voor plant en dier, deze ruige en indrukwekkende stukjes natuur. Zó maak je er indrukwekkende foto’s: tips van natuurfotografen Karin de Jonge en Erik Nevels.
Waar de begroeiing op de binnenlandse zandgronden ontbrak, kon de wind het losse zand oppakken en verplaatsen. Zo ontstonden op verschillende plekken in Nederland de bekende zandverstuivingen, dynamische gebieden waar het zand constant in beweging is. In België zijn ze slechts op kleine schaal te vinden. Ook menselijk ingrijpen heeft aan de zandverstuivingen bijgedragen.
Eeuwen van ontbossing, begrazing en plaggenwinning hebben het landschap opengehouden, waardoor zand makkelijker kon bewegen. Taaie planten, zoals zandzegge en buntgras, kunnen zich er stevig in verankeren. Dieren als de zandhagedis, graafbijen en de boomleeuwerik voelen zich hier thuis en zijn speciaal aangepast aan deze wisselvallige leefomgeving.
De knolrus
De knolrus is een kleine, taaie plant die goed gedijt op zandverstuivingen. Na een regenbui hangen er fotogenieke druppels aan. Leg je camera met macrolens op een matje of plastic zak op de grond. Kies voor een groot diafragma en houd je achtergrond rustig, maar wel levendig. Probeer verschillende hoeken en kijk hoe het licht op de druppels valt. Soms helpt het om net een paar centimeter op te schuiven.
De wolf
En dan sta je ineens oog in oog met een wolf. Dit is een jong dier, dat overdag in zijn eentje rondzwierf om zijn leefomgeving te verkennen. Natuurlijk wil je eerst foto’s maken, maar vervolgens is het ’t beste om veel lawaai te maken zodat de wolf schrikt en leert dat hij bij mensen uit de buurt moet blijven. Op die manier blijven de roofdieren wild en worden toekomstige problemen wellicht voorkomen.
Lees ook:
Er staat een wolf op het pad (wat te doen?)
Wolvenkaart: waar zitten de wolven in en rondom Nederland?
De gewone fopzwam
De gewone fopzwam kun je op zandverstuivingen aantreffen, maar ook op heidevelden en in schrale bossen. Hij is vaak lastig te determineren, vandaar waarschijnlijk ook zijn naam. Door bij zacht licht een paar zwammen bijna beeldvullend te fotograferen, worden fraaie welvingen en structuren zichtbaar. Niet alles hoeft scherp, zeker de voor- en achtergrond niet. Kies dus voor een groot diafragma en fotografeer vanaf de grond voor een rustig beeld.
3x fotogenieke zandverstuivingen
- De bekendste en grootste zandverstuiving in Nederland is het Kootwijkerzand, gelegen op de Veluwe bij het dorp Kootwijk. Deze grootste actieve zandverstuiving van West-Europa heeft een indrukwekkend, woestijnachtig landschap met wandelpaden en uitzichtpunten.
- Een andere bekende plek is de Loonse en Drunense Duinen in Noord-Brabant. Dit nationale park draagt de bijnaam ‘Brabantse Sahara’, vanwege de uitgestrekte zandvlaktes, afgewisseld met heide en naaldbossen.
- In de provincie Utrecht zijn de Soesterduinen een populair recreatiegebied. Deze zandverstuiving is makkelijk bereikbaar en geliefd bij wandelaars.
Meer fotografietips en fotogenieke zandverstuivingen vind je in Roots november.
Meer zien en lezen
- Erik en Karin laten zien hoe je betoverende foto’s maakt bij zandverstuivingen (video).
- Aparte paddenstoelen, zoals de inktviszwam, het nestzwammetje, de geweizwam, peperbus en reusachtige zwavelzwam.
- Wekeromse Zand: wandelen in een zeldzaam landschap
- Wie een bergwandeling wil maken, reist meestal af naar de Alpen of de Pyreneeën. En voor een tocht door de woestijn moet je naar Afrika of het Midden-Oosten. Toch hoef je je paspoort niet in te pakken voor het avontuurlijke buitengevoel. Want met deze bijzondere wandelgids van Roots vind je ook in het vlakke en natte Nederland ‘bergen’ en ‘woestijnen’.
Mijn magazines
Wist je dat je Roots en Roots Vogelmagazine ook in een app kunt lezen? In de Mijn Magazines-app vind je alle verhalen uit het tijdschrift plús dagelijks nieuwe online artikelen. Abonnees kunnen alles gratis lezen, inclusief 25 andere titels, variërend van FietsActief tot Flow en van Zin tot EW. Meer info vind je op mijnmagazines.nl.
Tekst: Karin de Jonge en Erik Nevels
Foto bovenaan: Karin de Jonge
